Μια συνάντηση με τον Σίγκμουντ Φρόιντ.

Άλλη μια μέρα, ακόμα μία εργασία με τη χρονομηχανή. Από τότε που έγιναν προσβάσιμες στον κοινό κόσμο δεν έχει ηρεμήσει αυτή η καθηγήτρια – η προηγούμενη εργασία είχε να κάνει με την γαλλική επανάσταση, οριακά γύρισα με τσεκουριά στο πόδι και το κεφάλι μου σφηνωμένο σε τσουγκράνα του 1790. Τέλος πάντων η σημερινή εργασία είναι πιο ενδιαφέρουσα – πρέπει να πάρουμε συνέντευξη από μία σπουδαία προσωπικότητα του 19^ου αιώνα. Γύρισα σπίτι έχοντας ήδη ένα όνομα στο μυαλό μου: Σίγκμουντ Φρόιντ, ο άνθρωπος που άλλαξε τον κόσμο της ψυχολογίας . Όπως βλέπετε, έχω ήδη κάνει την μικρή μου έρευνα πάνω στον κ. Φρόιντ. Πιστεύω η ικανότητα του να κάνει διάγνωση στον ίδιο του τον εαυτό χωρίς να το ξέρει, ή η ιδέα του για την χρήση της κοκαΐνης ως ψυχοσωματικό φάρμακο είναι όλα εντυπωσιακά επιτεύγματα.

Χωρίς δεύτερη σκέψη λοιπόν έτρεξα με τις σημειώσεις μου στον Θάλαμο Χρόνου της γειτονιάς μου και έφυγα κατευθείαν για την εποχή και το σπίτι του κ. Φρόιντ. Πάντα μου άρεσε να ταξιδεύω στον χρόνο, όχι απαραίτητα για το αίσθημα του ταξιδιού – το οποίο δεν είναι καθόλου δραματικό όσο νόμιζα – αλλά για την εικόνα μίας εντελώς διαφορετικής εποχής. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο σε κοιτούν αξίζει μία επίσκεψη στο παρελθόν, νιώθεις κυριολεκτικά σαν εξωγήινος.

Δεν πέρασε πολύ ώρα που ταξίδευα όταν έφτασα στην γειτονιά του Φρόιντ. Δεν έχει τίποτα εντυπωσιακό, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που ταξιδεύω σε αυτή την εποχή. Ρώτησα δυο-τρεις περαστικούς που μένει ο αγαπητός νευρολόγος και με καθοδήγησαν στο σπίτι του.

- Καλησπέρα σας κ. Φρόιντ, έρχομαι από το μ- Εε…. βρίσκομαι εδώ για μία συνέντευξη. Έχω διαβάσει κάποιες από τις έρευνές σας και είμαι εδώ για να σας ρωτήσω κάποια πράγματα για τις θεωρίες σας, αν έχετε τον χρόνο.

- Βεβαίως, πέρασε. Δεν είναι συχνή αυτή η ευκαιρία. Βέβαια…με συγχωρείται.. για που ακριβώς είναι η συνέντευξη; Δεν θυμάμαι να είχα προγραμματίσει τέτοια συνάντηση, είπε καθώς με πέρασε μπερδεμένος ένα σκανάρισμα πάνω-κάτω.

- Είναι για προσωπική έρευνα, του απάντησα χαμογελαστά καθώς με οδηγούσε στο γραφείο του.

Στον τοίχο του είχε κρεμασμένα μια σειρά από τα κατορθώματά του. Παντού στο δωμάτιο υπήρχαν σκορπισμένα αρχαία κειμήλια, ήταν τόσα πολλά που ο χώρος έφερνε λιγάκι σε αρχαιολογικό μουσείο. Κάθισα στον καναπέ μπροστά από ένα μεγάλο γραφείο και πάτησα το κουμπί του κινητού μου που είχα κρυμμένο στην τσέπη για να αρχίζει να ηχογραφεί.

- Λοιπόν, από πού ξεκινάμε;

- Πείτε μου μερικά πράγματα για τις σπουδές σας και το έργο σας.

- Σπούδασα ιατρική στο πανεπιστήμιο της Βιέννης και έπειτα εργάστηκα ως βοηθός σε εργαστήριο φυσιολογίας για 6 χρόνια όπου ανακάλυψα το ενδιαφέρον μου στην ιστολογία και νευροφυσιολογία – κάτσε, γράφεις…;

- Τα θυμάμαι μην ανησυχείτε, είπα καθώς με κοίταξε με παραπάνω περιέργεια.

- Μάλιστα… Τέλος πάντων, συνεχίσω. Μετά από μερικά χρόνια δούλεψα σε μία ψυχιατρική κλινική και στράφηκα στην νευροπαθολογία, στην οποία ειδικεύτηκα και βάσισα την θεωρία μου.

- Η οποία θεωρία λέει;

- Βεβαίως. Μετά από τις εμπειρίες μου με διαφόρους ασθενείς και τα ερεθίσματα από πολλούς σπουδαίους ιατρούς με τους οποίους δούλεψα, κατάφερα να ερμηνεύσω την ανθρώπινη συνείδηση. Η θεωρία μου προτείνει πως η συνείδηση μας μπορεί να χωριστεί σε τρία μέρη· το Εκείνο(ID), το Εγώ(Ego), και το Υπερεγώ(Superego). To Εκείνο είναι άγνωστο σε καθέναν από εμάς και αντιπροσωπεύει τις πιο σκοτεινές μας επιθυμίες οι οποίες δεν μας είναι συνειδητές αλλά μας καθοδηγούν. Το Υπερεγώ είναι η ανάγκη να υπακούμε και να κάνουμε αυτό που είναι κοινωνικά ή ηθικά σωστό. Το Εγώ γεφυρώνει αυτούς τους δύο πόλους και κρατάει την ισορροπία. Κάθε ένα από αυτά τα τρία μέρη διαμορφώνεται κατά την παιδική μας ηλικία σε 5 στάδια, μέσα από τις εμπειρίες, την ανατροφή και τα τραύματα μας. Και τα τρία είναι αναγκαία για την ομαλή λειτουργία του ανθρώπου, ενώ η υπερίσχυση του ενός από τα άλλα μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογικές διαταραχές και δυσλειτουργίες στους μηχανισμούς που ενώνουν τα τρία μέρη μεταξύ τους.

- Και η δικιά σας έρευνα αφιερώνεται σε δύο από αυτά τα μέρη, σωστά;

- Απολύτως. Έχω θέσει σκοπό της ζωής μου να αποκαλύψω τα μυστικά του ασυνείδητου, του Εκείνου και του Υπερεγώ. Πιστεύω πως η μόνες φορές που ερχόμαστε σε επαφή με αυτό το κομμάτι μας είναι όταν δεν έχουμε αίσθηση του Εγώ, δηλαδή όταν κοιμόμαστε. Ένα μεγάλο κομμάτι της θεωρίας μου λέει πως μέσα από τα όνειρά μας αποτυπώνονται οι επιθυμίες μας και εκφράζονται οι ενέργειες και τα σχέδια του Εκεινού, όπως και οι ανησυχίες και οι κανόνες που βάζουμε στον εαυτό μας μέσω του Υπερεγώ. Με την βοήθεια των ασθενών μου προσπαθώ να ανασκάψω το ασυνείδητο και να βρω την πηγή και τις ρίζες της συμπεριφοράς των ανθρώπων και των συναισθημάτων τους μιλώντας μαζί τους για τις εμπειρίες τους ως παιδία και το πως μεγάλωσαν. Όλη αυτή την διαδικασία την ονόμασα Ψυχανάλυση.

- κ. Φρόιντ όλα αυτά είναι πραγματικά απόψεις που δεν έχουν ακουστεί ποτέ. Είμαι σίγουρος έχετε δεχτεί αρκετή κριτική για το έργο σας, συνέχισα ξέροντας πως οι θεωρίες του πρόκειται να αναστατώσουν ολόκληρο τον κόσμο της ψυχολογίας του 20^ου αιώνα.

- Βλέπεις, αγόρι μου, έχω αφιερώσει όλη μου την ζωή για αυτή την έρευνα. Το έργο μου ξεκίνησε από την ανάγκη να κατανοήσω εμένα, και με αυτόν τον τρόπο κατάλαβα και εξήγησα πολλαπλά μέρη του εαυτού μου. Αν η κοινωνία δεν θέλει να με ακολουθήσει, κανένα πρόβλημα.

Τότε κατάλαβα πως δεν μου είχε απομείνει πολύς χρόνος για να παραμείνω σε αυτή τη χρονική στιγμή. Δεν μπορείς να παραμείνεις στο παρελθόν για πάντα.

-κ. Φρόιντ, σας ευχαριστώ αφάνταστα για τον χρόνο σας. Πιστεύω η σημερινή μας συνάντηση με βοήθησε να κατανοήσω περισσότερο την έρευνα σας. Βέβαια, σας παρακαλώ, κάτι τελευταίο – πέρα από την ανθρώπινη συνείδηση, ψάξτε λίγο παραπάνω την έννοια του φεμινισμού…

Ο Φρόιντ με αποχαιρέτησε και γύρισα πίσω στο παρόν όπου συγκέντρωσα όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμουν για την επόμενη μας εργασία.

Αργύρης Χαϊλης, Γ7