"Ο δωρητής", Λόις Λόουρι

Η συζήτηση για το βιβλίο της Λόις Λόουρι «Ο δωρητής» πραγματοποιήθηκε στο χώρο του σχολείου την περασμένη Κυριακή, αλλά τελικά μόλις σήμερα καταφέρνουμε να σας παρουσιάσουμε τα ενδιαφέροντα συμπεράσματα μας!

Η υπόθεση του βιβλίου είναι πολύ ενδιαφέρουσα :Ο Τζόνας ζει σε έναν φαινομενικά ιδανικό κόσμο: έναν κόσμο δίχως συγκρούσεις, φτώχεια, ανεργία, διαζύγια, αδικία ή ανισότητα. Σε μια εποχή που οι οικογενειακές αξίες έχουν ύψιστη σημασία, η εφηβική επαναστατικότητα είναι κάτι ανήκουστο και η καλή συμπεριφορά αποτελεί τρόπο ζωής. Η αρμονία κυριαρχεί στις σχέσεις των μελών της κοινότητας και η Επιτροπή των Πρεσβύτερων ρυθμίζει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης.
Στην κοινότητα ένας μόνο άνθρωπος κατέχει πραγματικά τη γνώση: ο Δωρητής. Μόνο αυτός γνωρίζει πώς ήταν ο κόσμος γενιές πριν, τότε που υπήρχαν ακόμα ζώα, που το ανθρώπινο μάτι μπορούσε ακόμα να βλέπει τα χρώματα, τότε που οι άνθρωποι ερωτεύονταν. Στα δώδεκά του χρόνια, κατά τη διάρκεια της επίσημης τελετής, o Tζόνας θα ενημερωθεί για τον μελλοντικό του ρόλο στην κοινότητα. Δε γνωρίζει ακόμα ότι είναι ξεχωριστός. Ο ρόλος που θα αναλάβει θα τον κάνει να αναθεωρήσει τα πάντα και θα κληθεί να δράσει ρισκάροντας τη ζωή του.

Στη συζήτηση λοιπόν για το βιβλίο ο Παναγιώτης και ο Σταμάτης δήλωσαν ότι το βρήκαν βαρετό και μάλιστα ο Παναγιώτης είπε ότι δεν τον κέρδισε διόλου η υπόθεση. Ο Σταμάτης μάλιστα τόνισε ότι αυτό που τον ενόχλησε είναι ότι προφητεύει ένα άσχημο μέλλον για την ανθρωπότητα.

 Η Δανάη πάλι δήλωσε πως, αν και τα μελλοντολογικά βιβλία δεν της αρέσουν, το εν λόγω την κέρδισε. Αυτό που βρήκε περίεργο ήταν το ότι η συγγραφέας (επίτηδες;)δεν μας δίνει να καταλάβουμε την ιδιαιτερότητα του χώρου από την αρχή του βιβλίου. Η Κριστιάνα είπε ότι της άρεσε που αυτή η κοινωνία του βιβλίου λειτουργούσε με πρόγραμμα , αλλά δεν της άρεσε που ένας άνθρωπος κουβαλούσε το βάρος όλης της κοινωνίας στις πλάτες του. Επειδή έλειπε το συναίσθημα, ο κόσμος και η κοινωνία παρουσιαζόταν ως ιδανικός.

Η Ελένη και η Θεοδοσία πάλι διατύπωσαν τη άποψη ότι δεν τους άρεσε αυτή η προγραμματισμένη ζωή, όπου η αποτυχία απουσιάζει εντελώς. Όλοι οι άνθρωποι πρέπει να ζούμε και τη χαρά και τη λύπη και να βιώνουμε την αποτυχία και την επιτυχία. Αυτοί οι άνθρωποι , εφόσον το συναίσθημα απουσίαζε από τη ζωή τους, δεν γνώριζαν τίποτε από όλα αυτά –συνεπώς η ζωή τους ήταν βαρετή. Ο Παναγιώτης συμπλήρωσε στο σημείο αυτό ότι η έλλειψη συναισθήματος σου στερεί το δικαίωμα να είσαι άνθρωπος. Η Μαρία με τη σειρά της συμφώνησε με όσα ειπώθηκαν και συμπλήρωσε πως ως άνθρωπος πρέπει να έχεις το δικαίωμα της επιλογής στη ζωή σου και όχι να είναι όλα τακτοποιημένα και έτοιμα για σένα. Η κ.Κρικέλη είπε πως η όλη τελετουργία της αποδέσμευσης δηλώνει την θρησκευτική τελετουργία και μπορεί να ταυτιστεί με οποιαδήποτε θρησκεία της δικής μας πραγματικότητας. Ενώ η κ.Γεωργακά επισήμανε ότι η ανυπαρξία καθρεφτών στην κοινωνία του βιβλίου δείχνει πόσο αυτοί οι άνθρωποι είχαν αλλοτριωθεί  και είχαν αποξενωθεί από την πραγματικότητα. Η ομοιομορφία κυριαρχούσε στη ζωή τους, κανείς δεν ξεχώριζε.

Στο σύνολο μας θεωρήσαμε συγκλονιστική τη σκηνή της αποδέσμευσης του βρέφους από τον πατέρα του ήρωα, η οποία δείχνει σε όλο της το μεγαλείο την έλλειψη συναισθήματος στην κοινωνία αυτή (ο πατέρας δεν νιώθει τύψεις ούτε άλλο συναίσθημα για την αποτρόπαια πράξη του).

Ωστόσο είχαμε μια διαφωνία για το τέλος του βιβλίου. Κάποιοι το βρήκαμε αισιόδοξο και κάποιοι θέλαμε να συνεχίζει και να εξηγεί ακριβώς τι συνέβη στον ήρωα.

Τέλος, επειδή από τη συνάντηση απουσίαζε ο Έντι, σας παραθέτουμε ακριβώς την άποψη του όπως την κατέγραψε  και τη διαβάσαμε στη συνάντηση. Όλοι συμφωνήσαμε με τις απόψεις του και θεωρήσαμε ότι συμπύκνωσε πολύ ωραία τις απόψεις όλων μας.

Αρχικά το βιβλίο μου άρεσε πάρα πολύ. Μιλάει για αυτό που οι άνθρωποι θέλουμε: μια τέλεια ζωή, σε μια τέλεια κοινωνία, χωρίς πολέμους και αρρώστιες. Δυστυχώς για να μπορέσουν να έχουν όλα αυτά στερούνται βασικές ελευθερίες όπως το να επιλέγουν το επάγγελμα τους ,απαγορεύεται να γεννήσουν τα παιδιά τους και ακόμα παίρνουν χάπια για να μην βλέπουν όνειρα. Ο τέλειος έλεγχος βασισμένος σε φόβους.

Ο Τζόνας ( δέθηκα πολύ με τον χαρακτήρα αυτό)  όταν τελείωσα το βιβλίο μου είχε αφήσει μια αίσθηση -να το πω σεβασμού- επειδή ο κυριότερος λόγος που έφυγε ήταν για να σώσει το μικρούλη Γκέιμπριελ και έπειτα για να σωθεί και ο ίδιος από τον ψεύτικο αυτό κόσμο. Ήταν απο τους ανθρώπους που τους δίνεται η ευκαιρία και την δέχονται.

Μου άρεσε επίσης που ενώ ήταν βολεμένος άλλαξε τα πάντα και έφυγε. Ο Δωρητής ήταν αυτός που έδειξε το δρόμο στον Τζόνας και συμβολίζει τον άνθρωπο που θα σε οδηγήσει. Σχετικά με το τέλος πιστεύω πώς στους περισσότερους δεν άρεσε. Λογικά θα περίμεναν κάτι πιο διαφορετικό. Και όμως εμένα μου άρεσε,  επειδή ο μακρύς δρόμος ,το κρύο που αντιμετώπισε και οι ανηφόρες συμβολίζουν τις δυσκολίες προς την ελευθερία και τα αεροπλάνα με τους στρατιώτες τους ανθρώπους που θα σε εμποδίσουν. Και βέβαια πιστεύω πώς έκλεισε το βιβλίο, όταν ο Τζόνας έφτασε στην πόλη και άκουσε τη μουσική, επειδή έφτασε σε αυτό που ήθελε:  στην ελευθερία. Ακόμα πιστεύω ότι  η συγγραφέας τον έβαλε να ακούει  μουσική η οποία σε όλους αρέσει και είναι ένα κομμάτι της ζωής μας όπως και η ελευθερία.

(Έντι Ντρέου)