Το χαμόγελο της Μόνα Λίζα

Την Κυριακή το απόγευμα , ημέρα της Γυναίκας, είδαμε την ταινία Το χαμόγελο της Μόνα Λίζα. Σε αυτή την ταινία πρωταγωνίστρια  είναι η Julia Roberts. Η ταινία διαδραματίζεται στη δεκαετία του '50 και η Τζούλια Ρόμπερτς υποδύεται  μια καθηγήτρια Τέχνης, η οποία προσλαμβάνεται στο κολλέγιο Γουέλσλι, ένα κολλέγιο θηλέων. Οι προσδοκίες της από τις μαθήτριες της είναι πολύ υψηλές, αλλά σύντομα απογοητεύεται, αφού ανακαλύπτει ότι τα κορίτσια πριν καν τελειώσουν το κολλέγιο παντρεύονται και δεν συνεχίζουν τις σπουδές τους δέσμιες των κοινωνικών αντιλήψεων που τις θέλουν καλές συζύγους και νοικοκυρές. Η διδασκαλία της και το ελεύθερο πνεύμα της έρχονται σε σύγκρουση με τις παραδοσιακές αρχές και αξίες και αμφισβητείται έντονα και από τις μαθήτριες της αλλά και από το σχολικό συμβούλιο.  Η ίδια αντιστέκεται και τελικά κερδίζει το σεβασμό αλλά και την αποδοχή . Ορισμένες δε από τις μαθήτριες της ανακαλύπτουν εξαιτίας της ότι υπάρχουν και άλλα πράγματα στη ζωή πέρα από το γάμο, τη συζυγική ζωή και την τεκνοποίηση.

 Η ταινία θέτει πολλά ερωτήματα σχετικά με τις παραδεδομένες αξίες και τα στερεότυπα της κοινωνίας για το ρόλο της γυναίκας, αλλά παράλληλα μας παρουσιάζει και ένα διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας. Μπορεί ένας εκπαιδευτικός να οδηγήσει στη γνώση τους μαθητές του , να τους βοηθήσει να αναπτύξουν ελεύθερη σκέψη και να χρησιμοποιήσουν το μυαλό και την κρίση τους; Κι αν ναι, με ποιο τρόπο θα το καταφέρει; Μένοντας στο σχολικό βιβλίο και διδάσκοντας τη δεδομένη ύλη ή δίνοντας τα ερεθίσματα στους μαθητές του να δημιουργήσουν, να σκεφτούν και να πράξουν βασισμένοι στις δικές τους δυνατότητες; Ακολουθούν οι κριτικές της Ξένιας Γεωργίου και της Αθηνάς Βαρθακούρη.

Αρχικά ο τίτλος της ταινίας δεν με συγκίνησε ιδιαίτερα, αλλά όσον αφορά την ταινία αποδείχθηκα πολύ λάθος! Ο ρόλος της πρωταγωνίστριας μπορεί να εκπνέει μια ταπεινότητα και ηρεμία στην αρχή, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας χαρακτήρας που υποστηρίζει τις προσωπικές του απόψεις και τα πιστεύω του. Η ταινία διαδραματίζεται το 1953 όπου η θέση της γυναίκας είναι ακόμα υποβαθμισμένη στην κοινωνία. Επικρατούσε η αντίληψη ότι οι γυναίκες, αφού τελειώσουν το κολέγιο, θα πρέπει να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά. Δηλαδή ένα κορίτσι 20 χρονών θα πρέπει να «υπηρετεί» τον άντρα της και να κάνει όλες τις οικιακές δουλειές χωρίς να ασχολείται με κάτι άλλο σύμφωνα με τις τότε αντιλήψεις.

Χελόου? (Όπως λέει και η κ. Κεφαλά) Ποια κοπέλα θα ήθελε τη σήμερον ημέρα να δεσμευτεί από τα 20 όπου η ζωή δεν έχει καν ξεκινήσει καλά-καλά; Η ανατρεπτική καθηγήτρια όμως, ενθαρρύνει τις σπουδάστριες του κολεγίου να ακολουθήσουν την καριέρα που θέλουν οι ίδιες και όχι αυτή που τους επιβάλλεται. Η ταινία θέλει να δείξει ότι οι γυναίκες δέχονταν ρατσισμό και ήταν/είναι υποβαθμισμένες σε σχέση με τους άντρες.

Μπορεί τα τελευταία χρόνια να έχει αλλάξει προς το καλύτερο αυτή η κατάσταση με την ισότητα των 2 φύλων, ωστόσο, συνεχίζεται σε μικρότερο βαθμό. Νομίζω ότι αυτό που θέλει να μας διδάξει η ταινία είναι να διεκδικούμε τα θέλω μας, να πηγαίνουμε κόντρα στις αντιλήψεις της εποχής και να είμαστε πρωτοποριακοί, να πιστεύουμε στον εαυτό μας και να κυνηγούμε τα όνειρά μας και όχι τα όνειρα που μας επιβάλλει η κοινωνία που μπορεί στο κάτω-κάτω να είναι και εφιάλτες…

Ξένια Γεωργίου, Γ1

Η ταινία που παρακολουθήσαμε αποτελεί ένα παράδειγμα της δυναμικότητας του γυναικείου φύλου. Με ρεαλιστικό τρόπο παρουσιάζεται ο σεξισμός κ ο ρατσισμός κατά των γυναικών. Παρουσιάζονται όλα τα στερεότυπα και οι αντιλήψεις του κυρίαρχου φύλου για το γυναικείο φύλο. Ο σκηνοθέτης μεταφέρει το μήνυμα ότι η γυναίκα δεν είναι ούτε σκλάβος αλλά ούτε ένα ον που σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με την αναπαραγωγή και την οικιακή εργασία. Αντίθετα οι γυναίκες είναι η δύναμη, η δυναμικότητα και το θάρρος προσωποποιημένα!!!

Αθηνά Βαρθακούρη, Α λυκείου