Κυριακή 10 Μαρτίου 2013

«Ένα απόγευμα με έναν μεγάλο καλλιτέχνη»

Κως , 19 / 2 / 2013
Όνειρό μου ήταν, πάντα, να έχω μία χρονομηχανή και να βρεθώ σε όσα περισσότερα σημαντικά γεγονότα του παρελθόντος μπορούσα. Κάθε χρόνο αυτό ζητούσα από τον Άγιο Βασίλη, αλλά ….. τι να πρωτοπρολάβει κι αυτός; Φταιν και τα κιλά!! Ήρθε, όμως, η στιγμή που βρήκα μία. Η θεία μου εργάζεται σε ένα περιοδικό και μία μέρα, κρυφά βέβαια, χρησιμοποίησα τη χρονομηχανή αυτή και βρέθηκα στην Αθήνα του 1902. Δεν ήρθα γιατί βαριόμουν, αλλά γιατί πρέπει να κάνω και εγώ την εργασία στην Ιστορία (μετά από τόσες μέρες!!).
Αθήνα , Ιανουάριος 1902
Η ώρα είναι 5:00 και μετά από μία ώρα περιπλανόμενη στους δρόμους της Αθήνας βρήκα το σπίτι του Νικηφόρου Λύτρα. Αφού ‘έφαγα’ τη βροχή της ζωής μου και το βρίσιμο από μία γριούλα που νόμιζε ότι την έκλεβα (ΠΡΟΣΟΧΗ : Της είχε πάρει τα μυαλά ένας γερμανός που τον λένε Αλτσχάιμερ) χτύπησα –επιτέλους- το κουδούνι και ένας γεράκος άνοιξε την πόρτα.
-Γεια σας, είστε ο Νικηφόρος Λύτρας , έτσι ;;
-Ναι παιδί μου, εσύ ποια είσαι ;
-Ονομάζομαι Ελένη Κιαπόκα και θα ήθελα να σας κάνω κάποιες ερωτήσεις για μία εργασία στην Ιστορία , είπα λαχανιασμένη!

-Βεβαίως, πέρνα μέσα!
Το σπίτι είναι παλιό , γεμάτο με πίνακες και εικόνες. Καθόμαστε στο σαλόνι, ένα σκοτεινό δωμάτιο με πράσινους καναπέδες. Μέχρι, τελικά , να καταφέρω να συναρμολογήσω το μαγνητόφωνό μου , ο κύριος Λύτρας είχε φέρει σπιτικά κουλουράκια, τσάι και νερό. Πατάω το ON και ξεκινάμε. Πατάω το OFF , γιατί έχει απορία τι είναι αυτό και του λέω ότι θα του εξηγήσω στο τέλος. Ξανά το ON …..
-Λοιπόν, κύριε Λύτρα, γεννηθήκατε στην Τήνο το 1832 σωστά ;
-Ναι. Ο πατέρας μου δεν βρήκε αλλού δουλειά και εγκαταστάθηκε στην Τήνο.
-Πώς γεννήθηκε το ενδιαφέρον σας για την τέχνη;
-Ο πατέρας μου ήταν μαρμαρογλύπτης και μου μετέδωσε την αγάπη που είχε για την τέχνη. Από μικρή ηλικία μου άρεσε να ζωγραφίζω και μου είχαν πει ότι είχα ταλέντο.
-Αν δεν κάνω λάθος σπουδάσατε το 1890 στη Σχολή των Τεχνών στην Αθήνα, έτσι;
-Χμμ… Ενημερωμένη…..
-Εεε… βοηθάει και και το internet. Θαα σας το εξηγήσω και αυτό αργότερα..
-Λοιπόν, ναι εκεί σπούδασα και γνώρισα μεγάλους καλλιτέχνες, όπως τον Λουδοβίκο Θείρσιο, ο οποίος με βοήθησε να χτίσω την καριέρα μου, τους αδελφούς Μαργαρίτη και τον Ραφφαέλο Τσεκκόλι.
-Αργότερα τί κάνατε;
-Όταν αποφοίτησα , δίδαξα στη Σχολή των Τεχνών το μάθημα της Στοιχειώδους Γραφής. Να ‘ναι καλά ο βασιλιάς Όθωνας το 1860 μου έδωσε μία υποτροφία και πήγα στο Μόναχο για σπουδές. Η επαφή μου με την τέχνη στην Ευρώπη σταμάτησε το ’62 με την έξωση του Όθωνα ,αλλά λίγο καιρό αργότερα , με χορηγία του Σιμών Σίνας , συνέχισα τις σπουδές μου.
-Όλα αυτά τα χρόνια συναναστρεφόσασταν με ανθρώπους της τέχνης. Ο πιο κοντινός σας άνθρωπος;
-Ο συνάδελφός και πολύ καλός φίλος μου, Νικόλαος Γύζης. Γνωριστήκαμε στο Μόναχο. Μαζί κάναμε ένα τρίμηνο ταξίδι στη Μικρά Ασία , επισκεφθήκαμε μουσεία και εκθέσεις και γενικώς περάσαμε αρκετό χρόνο οι δυο μας!!
Διάλειμμα (Τουαλέτα για το Λύτρα και κουλουράκια για εμένα)
-Επανέρχομαι λοιπόν …..Επιστρέψατε ποτέ στην Αθήνα μόνιμα;
-Στα γεράματα. Μέχρι τότε πηγαινοερχόμουν με το Γύζη απ’ το εξωτερικό. Ωστόσο, το 1879 , μετά από μία επίσκεψη στην Αίγυπτο, εεε ….. μειώθηκαν τα πολλά ταξιδάκια , γιατί …..
-Παντρευτήκατε!! (Επιτέλους και Love Story)
-Σωστά, ξέρεις ποια ;
-Αχά, την Ειρήνη Κυριακίδη, κόρη εμπόρου από τη Σμύρνη.
-Και πόσα παιδιά έκανα;
Αυτό ακούστηκε κάπως. Λες και είχε αμνησία (όπως τη γριούλα προηγουμένως) ,αλλά απάντησα :
-Έξι. Πέντε αγόρια και μία κόρη (η αδυναμία του- φαντάζομαι).
-Σωστά. Τα ονόματά τους τα θυμάσαι; Με τη σειρά παρακαλώ. Να σε δω τώρα…..
-Αντώνιος, Νικόλαος, Όθων, Περικλής, Λύσανδρος και Χρυσαυγή.
-Εξαιρετικά. Πρέπει να κάνει καλή δουλειά αυτό το …..ιρνέτο, ό τι κι αν είναι .
Προφανώς ενοούσε το internet.
-Ναι όντως, αλλά …..συγνώμη υποτίθεται ,όμως ,ότι εγώ είμαι η δημοσιογράφος…..!
-Ναι σωστά ,ρώτα!
-Τα παιδιά σας αγάπησαν την τέχνη;
-Αρκετά. Ο δεύτερος γιος μου έγινε ζωγράφος και πολλά έργα του είναι θαυμαστά.
-Κοντά σας δούλεψαν και ανερχόμενοι καλλιτέχνες;
-Ως καθηγητής , πλέον , στο Σχολείο Καλών Τεχνών είχα μαθητές τους : Γεώργιο Ιακωβίδη, Πολυχρόνη Λεμπέση, Περικλή Πανταζή, Γεώργιο ΡοΪλό και Νικόλαο Βώκο.
-Μάλιστα. Αλήθεια τί σας άρεσε να ζωγραφίζετε περισσότερο;
-Στην αρχή σκηνές από τη μυθολογία και την ελληνική ιστορία. Αργότερα προσωπογραφίες. Μου άρεσε πολύ να ζωγραφίζω θέματα απ’τη ζωή είτε σε χωριό είτε σε πόλη. Να δείχνω την ελληνική ζωή και το αγνό ελληνικό σπίτι.
-Τα τελευταία σας έργα τι απεικονίζουν κυρίως;
-Τονίζω τα μαύρα ρούχα δίνοντας μηνύματα θανάτου.
-Ξεχωρίζετε κάποιο από τα έργα σας;
-Κανένα απολύτως. Τα αγαπάω όλα με τον ίδιο , ξεχωριστό τρόπο. Κάθε πίνακάς μου εκφράζει αυτό που σκεφτόμουν εκείνη τη στιγμή.
-Μάλιστα. Κύριε Λύτρα, αυτά είναι αρκετά. Νομίζω ότι κάτι θα δώσω τελικά στην κυρία μου. Είστε καλά; Φαίνεστε κάπως…..
-Πρέπει να πάρω το φάρμακό μου. Αναπνευστικό πρόβλημα βλέπεις.
-Πριν φύγω….. μαγνητόφωνο είναι αυτή η συσκευή που γράφει τη φωνή σας και δε χρειάζεται να γίνεται βαρετή η συνέντευξη….. (Τώρα που το θυμήθηκα, πατάω το OFF, γιατί τελειώνει και η μπαταρία-υπερσύγχρονο σου λέει μετά!) Internet , in-ter-net (Επειγόντως το φάρμακο, αρχίζει να χάνει την ακοή του…) είναι….. ξεχάστε το. Την επόμενη φορά που θα έρθω, γιατί θα ξανάρθω μέχρι το 1903 που εσείς θα π….. νααιιι…. τέλως πάντων , θα φέρω το laptop μου και θα αρχίσουμε εντατικά μαθήματα. Ααα και….. ωραία κουλουράκια.
-Είναι, βλέπεις, και η μαγειρική τέχνη.
-Αντίο ,για τώρα, κύριε Λύτρα. Ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που διαθέσατε .Δε θα χαθούμε !!
Αφού με έστειλε στην ευχή του Θεού και της Παναγίας , πάτησα το κουμπάκι στη χρονομηχανή και βρέθηκα πίσω στο σπίτι μου. Έκανα γρήγορα την εργασία μου και κάθισα να παρακολουθήσω Master Chef”. Όσο για τη χρονομηχανή …..θα την επιστρέψω αύριο.




Ελένη Κιαπόκα , Γ2

Δεν υπάρχουν σχόλια: