Η άλωση της Κωσταντίας , Γιάννης Μακριδάκης (6η Συνάντηση της λέσχης Ανάγνωσης του 2ου ΓΕΛ Κω)

 

[…] Ύστερα ο άλλος έπιασε να της αραδιάζει κάτι φιλοσοφίες, πως οι άνθρωποι γεννιούνται όλοι ίδιοι, με τις ίδιες ανάγκες και τα ίδια συναισθήματα, πως οι εθνικές και οι θρησκευτικές συνειδήσεις είναι τεχνητές, πως καλλιεργούνται από την κοινωνία και μαζί τους καλλιεργείται η μισαλλοδοξία, ο φόβος για τον άλλο, τον διαφορετικό, ο συντηρητισμός και όλα αυτά που φέρνουνε πολέμους και δυστυχίες…. [..](σελ. 41-42)

Με όσα συνοπτικά λέει ο Γιάννης, ο ήρωας- γραφιάς του βιβλίου του Γιάννη Μακριδάκη «Η άλωση της Κωνσταντίας» ασχοληθήκαμε το περασμένο Σαββατοκύριακο στη συνάντηση με τα παιδιά της Λέσχης Ανάγνωσης του Λυκείου. Πριν την εκτενή συζήτηση μας απασχόλησε το γεγονός πως οι περισσότερ@ δεν κατάφεραν να διαβάσουν όλο το βιβλίο- επειδή το λεξιλόγιο ήταν δύσκολο, επειδή δεν υπήρχαν σημεία στίξης ( στο βιβλίο για όσους δεν το έχουν διαβάσει χρησιμοποιείται εκτενώς η τεχνική του ασύνδετου σχήματος) , επειδή υπάρχει μια ελλειμματική σχέση με τη λογοτεχνία και την ανάγνωση. Μάλιστα παιδιά που διαβάζουν συστηματικά δεν αντιμετώπισαν κανένα πρόβλημα στην ανάγνωση και κατανόηση του βιβλίου και όπως είπαν αυτή η διαρκής σχέση τους με την ανάγνωση τα  έχει βοηθήσει να κατακτήσουν τεχνικές και ιδιαιτερότητες της συγγραφής. Βέβαια αρκετοί παραδέχτηκαν πώς είτε αμέλησαν να ξεκινήσουν έγκαιρα το διάβασμα είτε είχαν αρκετές υποχρεώσεις τον τελευταίο μήνα (διαγωνίσματα και ασκήσεις) και αυτό τ@ς εμπόδισε να ολοκληρώσουν τη μελέτη. Ανεξάρτητα, ωστόσο, από το αν το διάβασαν ολόκληρο , η πλειονότητα δήλωσε πως βρήκε πολύ ενδιαφέρουσα την υπόθεση και αυτό αποτυπώθηκε και στη συζήτηση που ακολούθησε.

Η Σμαράγδα, παρόλο που δεν το θεωρεί ένα από τα αγαπημένα της για φέτος, το βρήκε πολύ ενδιαφέρον. Η in media res αρχική αφήγηση της φάνηκε ότι επιβράδυνε την εξέλιξη αλλά μετά την τράβηξε ο τρόπος γραφής – δηλ. η ανάγνωση του γράμματος από τις ηρωίδες εναλλάξ με τα σχόλια τους που διέκοπταν τη ροή της αφήγησης και φώτιζαν το χαρακτήρα και τη σκέψη τους.Το τέλος δεν της άρεσε – περίμενε κάποια άλλη εξέλιξη.

Η Εύα διάβασε όλο το βιβλίο,  αν και την κούρασε ο τρόπος γραφής και βρήκε πολύ ανατρεπτικό το τέλος του. Ο Χρήστος είπα πως δεν τον κούρασε το βιβλίο  - αντίθετα του άρεσε αυτή η ευρεία αναφορά στην κουλτούρα των δύο λαών, στη θρησκεία που χωρίζει τους ανθρώπους και στις σχέσεις των δύο λαών.

Η Ελένη βρήκε πολύ ενδιαφέρον το θέμα του βιβλίου καθώς και τον τρόπο γραφής του που δεν την κούρασε καθόλου και ίσως αυτό έχει να κάνει και με το ότι διαβάζει αρκετά βιβλία έτσι και αλλιώς. Στη Μαρία Κ. επίσης άρεσε πολύ το βιβλίο, αν και δεν το έφτασε μέχρι το τέλος λόγω των πολλών της υποχρεώσεων. Η Μαρία εστίασε στη χρήση του ασύνδετου σχήματος και στη ζωντάνια της αφήγησης που τη βοήθησαν να βγάλει συμπεράσματα για όλους τους χαρακτήρες της υπόθεσης. Οι δυο ηλικιωμένες πρωταγωνίστριες ζωντάνευαν μέσα από την κινηματογραφική γραφή, ενώ η ίδια έκανε διάφορες υποθέσεις για το παρελθόν του ήρωα.

Στην Παρασκευή άρεσε ο τρόπος γραφής του βιβλίου καθώς έμοιαζε να ακούει τη γιαγιά της να μιλάει ( σ.σ. η γιαγιά της διάβασε το βιβλίο και της άρεσε!). Η προσωπικότητα της Κωνσταντίας αναδεικνύεται μέσα από την αφήγηση όπως και όλα τα θέματα που συνδέονται με το ρατσισμό- ένα φαινόμενο που ανθεί στις μέρες μας. Ούτε τη Βάλια τη δυσκόλεψε ο τρόπος γραφής του βιβλίου – ίσα ίσα της φάνηκε ενδιαφέρων- αλλά δεν πρόλαβε να το τελειώσει. Οι κουτσομπόλες γιαγιάδες που πρωταγωνιστούν είναι εύκολα αναγνωρίσιμες και στη δική μας εποχή, το θέμα ευαισθητοποιεί το νέο άνθρωπο απέναντι στα θέματα του ρατσισμού –πάντα επίκαιρου… Η Ιφιγένεια το διάβασε ολόκληρο μεν – στο τέλος έβαλε τη μαμά της αν το διαβάσει και αυτή – αλλά δεν της άρεσε καθώς δεν έχει συνηθίσει αν διαβάζει τέτοια βιβλία.

Ο κ.Χαραλαμπάκης μας δήλωσε πώς ήταν μακράν το πιο αγαπημένο του βιβλίο από τα φετινά – μια ωδή στη μισαλλοδοξία όπως μας είπε. Τον ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη, του θύμισε την ταινία «Πολίτικη κουζίνα». Στο βιβλίο υπάρχουν σημεία που βάζουν σε σκέψη τον αναγνώστη όπως στη σελ. 121:  [..] ταυτίστηκα με το αγόρι , θα μπορούσα να είμαι κι εγώ το πιτσιρίκι, αν δεν είχανε συμβεί όλα όσα συνέβησαν και τα έμαθα μόλις πριν λίγη ώρα , και τώρα θα ήμουν ένας άλλος , ένας Τούρκος πολίτης με κάποιο τούρκικο όνομα, ίσως σπουδασμένος στη φιλολογία και πάλι αλλά με άλλα βιώματα, με άλλη γνώση της ιστορίας και με διαφορετική ματιά για τον κόσμο , με άλλα αισθήματα για την πατρίδα, για τους Τούρκους, για τους Έλληνες , για τον εαυτό μου τον ίδιο….[..]

Ένιωσε κοντά με τον ήρωα Γιάννη, θα μπορούσε να είναι και αυτός στη θέση του.

Όμως δεν του άρεσε το φινάλε! Καθώς το διάβαζε ταυτίστηκε με τις σκέψεις του Γιάννη, την πορεία του στην ανεύρεση των υποτιθέμενων συγγενών και της οικογένειάς του και το τέλος τον απογοήτευσε. Βέβαια οι υπόλοιποι του απαντήσαμε πώς αποκλείεται να έγραφε όλες αυτές τις σκέψεις ο ήρωας, αν δεν τις πίστευε ο ίδιος, αν δεν αποτελούσαν ένα δικό του κομμάτι του χαρακτήρα του. 

Η κ.Κρύου αναφέρθηκε κυρίως στη μορφή του βιβλίου καθώς είναι πολύ πρωτότυπη: μακροσκελής επιστολή προς την πεθερά του ήρωα η οποία ακυρώνεται στο τέλος του βιβλίου και αποκαλύπτεται το τέχνασμα. Θαυμαστός ο λόγος του συγγραφέα που καταφέρνει να παρουσιάσει τις προκαταλήψεις, τα στερεότυπα και όλα όσα συνιστούν το φαινόμενο του ρατσισμού και το διαιωνίζουν.

Και οι δύο συντονίστριες αναφερθήκαμε τέλος στο συνολικό έργο του συγγραφέα αλλά και την ουσιαστική ακτιβιστική δράση του στη Χίο. Ένας συγγραφέας με συνεπή στάση και συμφωνία λόγων και έργων.

Η γενικότερη συζήτηση αφορούσε τη σχέση Ελλήνων Τούρκων και πώς οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα καθορίζουν τη συνύπαρξη των δύο λαών.  Ο κάθε λαός αδυνατεί να δει τον άλλο ως κοντινό του άνθρωπο, αλλά τον βλέπει ως ξένο, ως διαφορετικό.  Και όμως ,όπως είπαμε όλοι, οι λαοί δεν έχουν να χωρίσουν τίποτε και τα πολιτικά συμφέροντα είναι εκείνα που συντηρούν τα στερεότυπα.

 Οι απαντήσεις των μελών στο να διάβασαν ή όχι το βιβλίο:

Δε διάβασα το βιβλίο γιατί/ Διάβασα το βιβλίο γιατί (να εξηγήσετε τους λόγους σε λίγες σειρές)

Διάβασα το βιβλίο γιατί ο τρόπος έκφρασης του συγγραφέα μέσω του πρωταγωνιστή ήταν ευανάγνωστος, ωραίος και έθιξε διάφορα θέματα, ρατσισμού και την αγάπη του συντρόφου (αλληλοστήριξη)

Δε διάβασα το βιβλίο επειδή ήμουν Θεσσαλονίκη και έκανα όλη μέρα σχεδιο.

Γιατί έπρεπε

Δεν είχα Χρονο να το τελειώσω

Δεν ολοκλήρωσα το βιβλίο γιατί αυτές τις δύο εβδομάδες είχα γεμάτο πρόγραμμα και δεν προλάβαινα να το διαβάσω. Επίσης, έγραφα συχνά διαγώνισμα και τεστ.

Δεν είχα αρκετό ελεύθερο χρόνο λόγο σχολικών υποχρεώσεων

Δεν το διάβασα όλο γιατί το ξέχασα

Γιατί ήταν πολύπλοκο κ δεν έβγαζα νόημα

Δεν διάβασα το βιβλίο για τον λόγο ότι έγραφα διαγωνίσματα στα οποία ήθελα και να εστιάσω.

Διάβασα το βιβλίο γιατί μου φάνηκε αρκετά ενδιαφέρων ο τίτλος

Με μπέρδευε πολύ ο τρόπος γραφής Ήταν κουραστικό

Δεν πρόλαβα να διαβάσω το βιβλίο διότι καταρχάς με δυσκόλεψε,και επίσης είχα πολλά διαβάσματα…

Διάβασα λίγο από το βιβλίο επειδή λόγω κακής διαχείρισης χρόνου το άφησα για τελευταία στιγμή και μετά που άκουσα αυτά που έλεγε θα ήθελα να το διαβάσω αλλά είδα ότι υπάρχουν αμφιλεγόμενες απόψεις

Το διαβασα για να καταλαβω την υποθεση και τα μυνηματα που θελει να περασει

Διάβασα το μισό γιατί δν μπορέσω να διαβάσω το υπόλοιπο

διάβασα το βιβλίο γιατί μου φάνηκε ενδιαφέρον η εξέλιξη