Διαδικτυακή συνάντηση με τον συγγραφέα Θοδωρή Κούκια.

Οι μαθητές του Β5 και Β7 στα πλαίσια της φιλαναγνωσίας διάβασαν το βιβλίο του Θοδωρή Κούκια «Ο πυροβάτης των αστεριών». Η ανάγνωση συνοδεύτηκε από φύλλο εργασιών και υπό κανονικές συνθήκες  θα ακολουθούσε η συνάντηση με το συγγραφέα ο οποίος θα επισκεπτόταν το νησί στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τις Ημέρες Βιβλίου, που διοργανώνονται κάθε χρόνο. Δυστυχώς, η πανδημία ακύρωσε αυτή τη συνάντηση. Οπότε ο μόνος τρόπος να συναντηθούν τα παιδιά με το συγγραφέα και να συνομιλήσουν μαζί του ήταν μέσω υπολογιστή.  Το πρόβλημα όμως ήταν ότι ,μετά τις αλλαγές στην προσέλευση των μαθητών στο σχολείο λόγω του κορονοϊού,  δεν ήταν δυνατόν όλοι οι μαθητές να είναι παρόντες/ουσες. Τελικά αποφασίσαμε η συνάντηση να γίνει με όσα παιδιά θα βρίσκονταν  στο σχολείο στο δίωρο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Όσοι έλειπαν μπορούν να διαβάσουν εδώ λεπτομέρειες της συζήτησης. Ο κύριος Κούκιας απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις των παιδιών και έπειτα η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από διάφορα άλλα θέματα που συνδέονταν με τα θέματα του βιβλίου. Ακολουθούν οι ερωτήσεις των παιδιών και οι απαντήσεις του συγγραφέα.

Γιατί στο εξώφυλλο του βιβλίου και στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή δεν υπάρχουν οι περιβόητες φακίδες του; Ο συγγραφέας απάντησε πως το εξώφυλλο ήταν πρόταση του εκδοτικού οίκου και επιλέχθηκε λόγω της μινιμαλιστικής τεχνικής του – κυριαρχούν μόνο δύο χρώματα , το μπλε και το κίτρινο. Οι γραφίστες είναι εκείνοι που θα πάρουν το βιβλίο και θα δημιουργήσουν το εξώφυλλο. Όμως όπως μας διευκρίνισε το εξώφυλλο άρεσε πολύ και στον ίδιο , αφού θεωρεί πως απεικονίζει πολύ ρεαλιστικά την υπόθεση.

 Πώς ο συγγραφέας σκέφτηκε αυτή την τρελή ιστορία; Πώς του ήρθε η ιδέα; Ο κ.Κούκιας μας είπε ότι ήθελε το βιβλίο να παρουσιάζει ένα έφηβο που ζει μια περιπέτεια μέσα σε μια νύχτα και να φτάνει σε ένα σημείο που αναθεωρεί τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα εξαιτίας ενός σημαντικού γεγονότος/συμβάντος. Αυτό μπορεί να είναι ο χωρισμός των γονιών του, μια σχολική αποτυχία, μια ερωτική απογοήτευση. Ήθελε ο προστατευμένος αυτός έφηβος- στην προκειμένη περίπτωση ο Τίτος-  που μπορεί να είναι εγκλωβισμένος στο σπίτι του για πολλούς λόγους ( είτε εξαιτίας κάποιας αναπηρίας, είτε για λόγους υγείας)  και ζει περιορισμένος μέσα στον ψεύτικο κόσμο του να πει: ως εδώ. Η αρρώστια λοιπόν του πρωταγωνιστή είναι μια δικαιολογία , ένα πρόσχημα προκειμένου ο ήρωας να βρει τον τρόπο να το ξεπεράσει και να αλλάξει, να ενηλικιωθεί. Και παρόλο που γενικά στους εκδοτικούς οίκους δεν αρέσουν τα βιβλία που περιέχουν πολλά, διαφορετικά θέματα, ο ίδιος επέλεξε το δικό του βιβλίο να περιέχει τόσα πολλά επιμέρους θέματα ώστε ο αναγνώστης να βρει κάποιο κομμάτι του εαυτού του και να ταυτιστεί .

Όσα περιέχονται στο βιβλίο είναι αληθινές ιστορίες; Κάποιες από αυτές τις επιμέρους ιστορίες είναι αληθινές(π.χ. η ιστορία της Αφρούλας που του τη διηγήθηκε ένας μαθητής του, ή η εικόνα του βρέφους των προσφύγων που θηλάζει ένα σκυλί). Σίγουρα δε μπορεί όλα όσα περιέχονται στο βιβλίο να είναι αληθινά και να τα έχει ζήσει ο ήρωας. Όπως μας είπε και όπως του έχουν πει πολλοί το γεγονός ότι το βιβλίο έχει τόσο πολλά θέματα μειώνει την αληθοφάνεια του. Όμως ο ίδιος θεωρεί ότι εφόσον  ο ήρωας ζει μια τρελή νύχτα , όλα μπορούν να συμβούν. Τίποτε δεν είναι απίθανο.

Θα άλλαζε κάτι στο βιβλίο; Η απάντηση ήταν ότι μάλλον θα άλλαζε τη σχέση του Τίτου με τον Άλκη. Η παρέα των δύο παιδιών  ξεκίνησε μέσα στα πλαίσια της τυπικής συνύπαρξης στην ίδια πολυκατοικία και δεν είναι μια ουσιαστική, αληθινή σχέση. Και στο τέλος ,παρά την συγνώμη του, ο Άλκης φαίνεται να μην έχει μετανοήσει ουσιαστικά για όσα συνέβησαν. Ίσως οι δυο φίλοι να τα ξαναέβρισκαν. Όμως ο ίδιος την ώρα που έγραφε το βιβλίο δεν ήθελε να το κάνει αυτό, διότι ο Τίτος μέσα στο βιβλίο αλλάζει τη ζωή του, κάνει ένα ξεκαθάρισμα. Άρα ο Άλκης έπρεπε να βρεθεί εκτός αυτής της νέας ζωής. Βέβαια, όπως παρατήρησε, οι μαθητές στις δικές τους ιστορίες ένιωσαν την ανάγκη να επαναφέρουν τον Άλκη στη ζωή του Τίτου.

Γιατί να υπάρχει υβρεολόγιο σε ένα βιβλίο; Τι εξυπηρετεί; Κλασσική ερώτηση και η απάντηση του συγγραφέα ήταν ότι εφόσον το βιβλίο μιλάει για εφήβους δε μπορούσε να μην περιέχει υβρεολόγιο. Θα ήταν ψεύτικο . Όπως όλοι γνωρίζουμε οι έφηβοι στα πλαίσια της μεταξύ τους επικοινωνίας χρησιμοποιούν μια ποικιλία ύβρεων, και ο ίδιος , όπως μας είπε, περιόρισε πολύ τη χρήση του. Παράλληλα μας έδωσε παραδείγματα βιβλίων που έχουν βραβευτεί παρά το υβρεολόγιο που περιέχουν – «Ένας υπέροχος κόσμος» του Φίλιππου Μανδηλαρά,  «Ο θεριστής στη σίκαλη», του Ντ. Σάλιντζερ. Τελικά δηλ. το βιβλίο δε θα μιλούσε στους εφήβους, δε θα τους αφορούσε. Οι συγγραφείς, όμως, πιστεύουν ότι μιλάνε τη γλώσσα των νέων; Ο ίδιος πιστεύει ότι κάνουν μια προσπάθεια να τη μάθουν , να τη μεταφέρουν , αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι εγγυημένο, καθώς οι ίδιοι μόνο οι νέοι τη μιλούν και μόνο ένα βιβλίο γραμμένο από αυτούς θα την περιείχε με ακρίβεια

Γιατί στο βιβλίο να υπάρχουν ήρωες του περιθωρίου; (ναρκομανείς, ιερόδουλες..).; Ο κ.Κούκιας μας απάντησε πως μέσα στο βιβλίο υπάρχουν κομμάτια της αληθινής ζωής. Οπότε θα ήταν ψεύτικο αν δεν υπήρχαν κι αυτοί οι ήρωες. Θα ήταν σαν να εθελοτυφλούσαμε. Εξάλλου οι ταμπέλες στους ανθρώπους ανήκουν στο παρελθόν. Κανείς άνθρωπος δεν είναι μόνο καλός ή μόνο κακός. Σε όλους τους ανθρώπους ενυπάρχει το καλό και το κακό, όλοι οι άνθρωποι έχουν την σκοτεινή και τη φωτεινή τους πλευρά.

Πώς προέκυψε αυτός ο τίτλος; Αρχικά το βιβλίο ήταν να έχει ένα άλλο τίτλο, αλλά ο συγκεκριμένος περιέχει όλα όσα υπάρχουν στην υπόθεση. Ο Τίτος θα περπατήσει σαν αναστενάρης στα δικά του κάρβουνα προκειμένου να φτάσει στα αστέρια, να βρει το δικό του δρόμο, τη θέση του στον κόσμο. Μέσα στο βιβλίο υπάρχουν αναφορές στον τίτλο (στη συζήτηση με την Αφρούλα καθώς και στο σημείο που ο ήρωας βλέπει τα σπασμένα γυαλιά στο δρόμο να λάμπουν σαν αστέρια).

Θα έχει συνέχεια το βιβλίο; Όχι, γιατί ο ίδιος πιστεύει πως η συνέχεια καταστρέφει την αρχική υπόθεση. Σαφώς σε ένα δεύτερο βιβλίο στη σειρά ο ήρωας θα τακτοποιούσε τις ανοιχτές υποθέσεις του( τη σχέση του με τη Ρούσα, τη φιλία με τον Άλκη, το μέλλον του…) , όμως μπορεί αυτό να λειτουργούσε αρνητικά για το αρχικό υλικό. Εξάλλου το τέλος στα βιβλία πάντα μένει ανοιχτό για να μπορέσει ο αναγνώστης να νιώσει ότι του ανήκει η συνέχεια.

Όμως μας έβαλε και ο συγγραφέας μια ερώτηση: γιατί η Ρούσα, η instaqueen έχει τόσο άγχος, γιατί της βγαίνει αυτό σε ένα ψυχοσωματικό σύνδρομο. Τα παιδιά έδωσαν δυο διαφορετικές απαντήσεις : ίσως επειδή η Ρούσα έχει να συντηρήσει το μύθο και τη φήμη της ως διασημότητα στο διαδίκτυο ή επειδή έχει το άγχος της διπλής ζωής- να ζει και ως ένα φυσιολογικό κορίτσι της ηλικίας της αλλά παράλληλα να αγχώνεται και για την περσόνα που συντηρεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τα ονόματα των ηρώων γιατί είναι τόσο ιδιαίτερα;Ο ήρωας, ο Τίτος, έχει ένα κανονικό όνομα .Τον λένε Χρήστο όπως μαθαίνουμε στη μέση της ιστορίας, αλλά οι γονείς έχουν επιλέξει ένα παιδιάστικο όνομα, ένα όνομα που ταιριάζει στην παιδική ηλικία του ήρωα , εκεί που βρίσκεται καθηλωμένος χρόνια. Η Ρούσα πάλι είναι μια ξεχωριστή κοπέλα, επομένως και το όνομα της πρέπει να είναι μοναδικό.

Γιατί ήρωας της ιστορίας να μην είναι ο Κωστής, ο αδερφός του Τίτου; Όντως  θα μπορούσε ήρωας μιας άλλης ιστορίας να είναι ο Κωστής και όχι μόνο αυτός , αλλά και τα άλλα πρόσωπα του βιβλίου. Αλλά αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει και το θέμα δημιουργικής γραφής των αναγνωστών- να γράψουν εκείνοι δηλ.την ιστορία αυτών των ηρώων.

Οι δύο αυτοί ήρωες θα συναντιούνταν ποτέ στο σχολείο; Θα έκαναν παρέα; Το πιθανότερο είναι αυτά τα δύο παιδιά να μην μιλούσαν ποτέ στο σχολείο, να μην έρχονταν ποτέ κοντά ο ένας στον άλλον. Εκεί οι πολύ δημοφιλείς δε θα προσέγγιζαν κάποιο πιο ντροπαλό άτομο και το αντίθετο. Στο δρόμο όμως όπου συναντιούνται έρχονται κοντά γιατί στην ουσία και οι δύο είναι περιορισμένοι: η Ρούσα στον εικονικό κόσμο που ζει και ο Τίτος στο σπίτι του. Ο ένας γίνεται το όχημα του άλλου για αλλαγή.

Το προσφυγικό γιατί εντάσσεται στο βιβλίο; Ο ήρωας ζει μια νύχτα που του συμβαίνουν πολλά, σε μια πόλη που υπάρχουν πρόσφυγες. Δε γινόταν να μην τους συναντήσει ο ήρωας. Είναι κομμάτι της καθημερινότητας του. Το δίπολο της αποδοχής ή όχι των προσφύγων υπάρχει στην κοινωνία και ο ήρωας πρέπει να πάρει τη δική του θέση.

Κλείνοντας τη συνάντηση ο κ.Κούκιας είπε στα παιδιά πως αυτό που είναι σημαντικό είναι να ακούνε, να συζητούν, να ψάχνουν  αλλά τελικά να διαμορφώνουν τη δική τους άποψη, να βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα και να μη γίνονται φορείς της γνώμης των άλλων. Πρότεινε στα παιδιά να διαβάζουν ό,τι τους αρέσει, να ψάχνουν τα βιβλία που τους συγκινούν, να διαλέγουν μόνοι τους. Μόνο έτσι θα διαμορφώσουν το δικό τους κριτήριο.

Ευχαριστούμε πολύ το συγγραφέα κ.Κούκια για τη διαδικτυακή συνάντηση και ελπίζουμε σε μια δια ζώσης επόμενη! Στο σημείο αυτό να ευχαριστήσουμε την κυρία Μπαλασά , συνάδελφο Πληροφορικής που μας βοήθησε στο τεχνικό κομμάτι της συνάντησης. Πολύτιμη η συνεισφορά της!