"Αν δεν ρισκάρεις στη ζωή σου ποιος ο λόγος να αναπνέεις;", Σίγκμουντ Φρόυντ

Πήγε κιόλας δέκα η ώρα και δεν έχω ανοίξει βιβλίο.  Άνοιξα τις σημειώσεις της ιστορίας και είδα πως έχω να πάρω συνέντευξη από μια φέιμους προσωπικότητα του 19^ου αιώνα. Διάβασα τη λίστα: Τόμας Έντισον, Αλεξάντερ Μπελ, Κάρολος Δαρβίνος. Ποιοι είναι όλοι αυτοί; Εγώ μόνο τους Ραβίνους της εκκλησίας ξέρω. Καθώς σκεφτόμουν να τα παρατήσω, μου ήρθε η ιδέα: Σίγκμουντ Φρόιντ. Φυσικά, πώς δεν το σκέφτηκα νωρίτερα; Διάβασα πρόσφατα και ένα βιβλίο για αυτόν. Δεν το πολυσκέφτηκα, πήρα το μπουφάν μου και βγήκα με βιάση από το σπίτι. Από πίσω μου άκουγα τη μάνα μου να φωνάζει ‘’Πού πας τέτοια ώρα; Τουλάχιστον, βάλε κάτι πάνω σου θα κρυώσεις’’. Την αγνόησα.

Πήγα στον πιο κοντινό τηλεφωνικό θάλαμο-χρονομηχανή και έβαλα ένα 2ευρω στη σχισμή. Αμέσως στην οθόνη εμφανίστηκε ένα μήνυμα που έλεγε ‘’Για να πραγματοποιήσετε ένα ταξίδι στο χρόνο πρέπει να είστε άνω των δεκαοχτώ, αλλιώς είναι απαραίτητη η συνοδεία ενήλικα. Ναι οκ, αυτό γράφει και στο ασανσέρ, σκέφτηκα. Πάτησα το κουμπί ‘’Συμφωνώ με τους όρους χρήσης’’, τράβηξα τον μοχλό, έβαλα τη χρονολογία 1903 και το ταξίδι άρχισε.

Μεταφέρθηκα σε μια εποχή τελείως διαφορετική από τη δική μου. Όπου και αν κοίταζα, έβλεπα νεοκλασικά σπίτια, πάρκα στρωμένα με λιθόστρωτο και ανθρώπους με περίεργα ρούχα και γελοία χτενίσματα. Δεν είχα ιδέα που ήμουν. Ρώτησα έναν περαστικό αν ήξερε που μένει ο Φρόιντ. Αφού με κοίταξε εξονυχιστικά, λογικά δεν έχει ξαναδεί γυναίκα με παντελόνι, στο τέλος μου απάντησε. Ευτυχώς δεν ήταν μακριά. Όταν βρήκα τελικά το σπίτι, μου άνοιξε μια υπηρέτρια. Μου είπε πως το γραφείο του Φρόιντ βρισκόταν στο υπόγειο. Κατέβηκα τις σκάλες και πλησίασα. Η πόρτα του προθαλάμου ήταν ανοιχτή. Πρέπει να βρισκόμουν στην αίθουσα αναμονής. Αφού προετοίμασα στο μυαλό μου τί θα του έλεγα, χτύπησα την πόρτα. Χωρίς να περιμένω απάντηση μπήκα μέσα. Ο χώρος μύριζε έντονα στάχτη και η ατμόσφαιρα ήταν θολή εξαιτίας του καπνού από το αναμμένο πούρο που κρατούσε. Όταν με πρόσεξε δεν φάνηκε να ξαφνιάζεται, λες και με περίμενε. Αυτό μου έδωσε θάρρος και πλησίασα περισσότερο.

-Καλησπέρα σας, δόκτωρ Φρόιντ. Έχω έρθει από το μέλλον για να σας πάρω μια συνέντευξη. Άργησε να απαντήσει, ίσως σκεφτόταν τις πιθανότητες ότι όλο αυτό ήταν ένα κακόγουστο αστείο.

-Συνέντευξη; Να και κάτι που δεν συμβαίνει κάθε μέρα. Μου έδειξε με το χέρι του την καρέκλα απέναντί του και εγώ κάθισα.

-Αρχικά θα ήθελα να ξεκαθαρίσω πως η έρευνά μου βασίζεται γενικότερα στο έργο σας , καθώς και  την προσφορά σας στην επιστήμη και όχι για τη ζωή σας. Οπότε θα ήθελα να μου πείτε λίγα πράγματα για τις θεωρίες σας.

-Περίμενα χρόνια να μου κάνουν αυτή την ερώτηση. Η αλήθεια είναι πως οι θεωρίες μου καλύπτουν πολλούς τομείς. Επίσης, είναι χρόνια μελετημένες και μπορώ να πω αξιόπιστες. Θα αρχίσω με την προέλευση των ονείρων. Όλα ξεκίνησαν λίγα χρόνια πριν, όταν πέθανε ο πατέρας μου. Μου στοίχισε πολύ, βλέπεις παιδί μου, είχαμε μια ιδιαίτερη σχέση. Από τότε άρχισα να βλέπω όνειρα, εφιάλτες συγκεκριμένα. Ένα χρόνο αργότερα το 1897 ξεκίνησα μια σοβαρή προσπάθεια για να ανακαλύψω το νόημά τους. Ασχολήθηκα επίμονα με τα όνειρα, γιατί τα θεωρούσα ως «τη βασιλική οδό προς τη γνώση του ασυνείδητου» και πίστευα ότι έχουν κρυφά νοήματα. Προσπάθησα να τα καταλάβω, ώστε μέσα από αυτά να γνωρίσω τους ίδιους τους ανθρώπους, πώς  σκέφτονται, πώς ενεργούν.

Τα λόγια του μου είχαν τραβήξει το ενδιαφέρον, με μια του κουβέντα καταλάβαινες πως αυτός ο άνθρωπος δεν είναι τυχαίος.

-Βρήκατε τις απαντήσεις που ζητούσατε;

-Ανακάλυψα πολύ περισσότερα από ό,τι προσδοκούσα. Αποδείχτηκε πως είχα δίκιο για το ασυνείδητο και την επίδρασή του στις ζωές των ανθρώπων. Βλέπεις, ήθελα να σιγουρευτώ πως η αρχική μου υπόθεση ήταν σωστή. Γι’ αυτό, ήθελα να διαπιστώσω αν τα παιδικά τραύματα και οι καταστάσεις που μας έχουν σημαδέψει στο παρελθόν, μας επηρεάζουν και στο παρόν>>. Τον κοίταξα με δέος, ήμουν περίεργη να δω πού το πήγαινε.

-Τι εννοείτε ακριβώς;,  ρώτησα.

-Θα σου πω αμέσως. Έκανα ένα απλό πείραμα. Παρότρυνα τους ασθενείς μου, οι οποίοι υπέφεραν τα βράδια από αϋπνίες και εφιάλτες να μου μιλήσουν για εμπειρίες που είχαν στο παρελθόν, οι οποίες τους τάραξαν. Θα σοκαριζόσουν αν άκουγες τι έβγαινε από το στόμα του καθενός. Όπως είπα και πριν, δεν περίμενα η όλη κατάσταση να πάρει τέτοια τροπή. Κάτω από τις χαρούμενες μάσκες των ανθρώπων κρύβονται τα αληθινά τους πρόσωπα, θλιμμένα, γεμάτα εμπειρίες και μυστικά. Ακόμα και εγώ ξαφνιάστηκα και ας έχουν δει τόσα τα μάτια μου. Τέλος πάντων, το θέμα ήταν πως τα αποτελέσματα ήταν θετικά και επαλήθευαν την αρχική μου υπόθεση.

Με ατένιζε για αρκετή ώρα, προφανώς ικανοποιημένος με τον εαυτό του. Εγώ πρέπει να τον κοιτούσα σαν ηλίθια, γιατί μου χαμογέλασε και μου είπε:

 -Σε έχω μπερδέψει, έτσι δεν είναι;

-Βασικά όχι, απλώς δεν περίμενα αυτή την απάντηση.

-Οι άνθρωποι έχουν την τάση να σε ξαφνιάζουν μερικές φορές,  είπε και έσβησε το πούρο.

-Ναι, υποθέτω.  Έριξα μια γρήγορη ματιά στο χώρο. Η τεράστια βιβλιοθήκη ήταν συγκλονιστική. Παρόλα αυτά δεν ήταν αυτό που μου τράβηξε το ενδιαφέρον, αλλά η μεγάλη του συλλογή με αγαλματίδια διαφορετικού μεγέθους, σχήματος και είδους, τα οποία ήταν διάσπαρτα στο χώρο. Πέτρινα, χάλκινα, πήλινα. Δεν είχα ξαναδεί τέτοια ποικιλομορφία στη ζωή μου. Τα κοιτούσα με θαυμασμό και απορία. Σηκώθηκα απ΄τη θέση μου και πλησίασα ένα αγαλματίδιο που θύμιζε την Αφροδίτη. Ποιος ο λόγος να έχει ένας νευρολόγος τέτοια συλλογή; Εκείνος με έβγαλε από τις σκέψεις μου.

 - Τα περισσότερα προέρχονται από την Κίνα, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και τη Ρώμη. Η προτίμησή μου σε αυτές τις αρχαιότητες δεν είναι τυχαία, αυτά τα αγαλματίδια συλλέγονται ευρέως και έχουν μεγάλη αξία,  μου διευκρίνισε.

-Είναι καταπληκτικά. Δεν ήξερα τι άλλο να πω. Δεν υπήρχαν λόγια για να περιγράψεις την επιβλητικότητά τους.

 -Δόκτωρ Φρόιντ, έχω να σας κάνω μια τελευταία ερώτηση πριν φύγω.

-Φυσικά.

-Από ό,τι κατάλαβα οι θεωρίες σας και οι μελέτες σας είναι πρωτότυπες και πρωτάκουστες για αυτή την εποχή και σαφώς δέχτηκαν κριτική. Παρόλα αυτά, όμως, εσείς υποστηρίξατε τις απόψεις σας και υπερασπιστήκατε τα πιστεύω σας, χωρίς να νοιαστείτε για τις συνέπειες. Γιατί;

Εκείνος με πλησίασε, με κοίταξε στα μάτια και μου απάντησε:

-Αν δεν ρισκάρεις στη ζωή σου ποιος ο λόγος να αναπνέεις, καλή μου; Είναι δύσκολο να αλλάξεις τα δεδομένα της κοινωνίας, αλλά όχι ακατόρθωτο.

-Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας.

 Έκανα μεταβολή και κατευθύνθηκα προς την πόρτα, αλλά η φωνή του με σταμάτησε:

-Δεν μου είπες πώς είναι ο κόσμος στο μέλλον.

-Ας πούμε πως είστε τυχερός που πεθάνατε πριν τον Χίτλερ!

 Βγήκα από το σπίτι και συνειδητοποίησα πως είχε σουρουπώσει. Μπήκα στη χρονομηχανή και πήγα σπίτι. Μετά από μια τέτοια μέρα μου χρειαζόταν λίγος ύπνος…

Φαίδρα Αλεφάντου

Freud by Γιώτα Κεφαλά