Doubt (2008)- Aμφιβολία

Χτες το απόγευμα η Κινηματογραφική Λέσχη του σχολείου μας είδε την ταινία Doubt .Στην ταινία πρωταγωνιστούσε ο  Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν – ο οποίος χάθηκε πρόσφατα- και η Μέριλ Στριπ σε ένα ρόλο καθηλωτικό.

Η υπόθεση του έργου είναι η εξής: Ποιος ορίζει τι είναι δίκαιο και τι άδικο και με ποια κριτήρια; Τι είναι η αλήθεια και σε πόσες επιμέρους αλήθειες συνίσταται; Με αυτά και άλλα πολλά καταπιάνεται το βραβευμένο με Pulitzer θεατρικό του John Patrick Shanley που μεταφέρεται στον κινηματογράφο από τον ίδιο. Χρόνος: 1964. Τόπος: Μπρονξ, Νέα Υόρκη. Όταν η ηγουμένη ενός καθολικού σχολείου, πληροφορηθεί ότι υπάρχουν ενδείξεις πως ο νέος ιερέας αποπλάνησε έναν έγχρωμο μαθητή, δε θα διστάσει να τον κυνηγήσει. Είναι βάσιμες όμως οι κατηγορίες της εναντίον του ή απλώς προσπαθεί να σπιλώσει το όνομά του, επειδή η γενικότερη συμπεριφορά του αντιτίθενται στην άκρως συντηρητική ιδεολογία της;

Μέσα από τη συζήτηση που έγινε με τους μαθητές μετά το τέλος της ταινίας αναδείχθηκαν τα παρακάτω θέματα:

§  Το βασικό θέμα που πραγματεύεται η ταινία είναι η αμφιβολία. Έτσι, δεν φαίνεται ποτέ καθαρά αν ο εφημέριος είναι πραγματικά ένοχος γι αυτό που τον κατηγορεί η καλόγρια ή όχι. Σκοπός είναι να αναδειχθούν οι ανθρώπινες συμπεριφορές  στις περιπτώσεις που αμφιταλαντεύεται κάποιος για την αλήθεια και τη στάση που επιλέγει να κρατήσει απέναντι σε ένα ζήτημα κατηγοριών και ενοχής. Έτσι, οι μαθητές δεν ήταν σίγουροι για τον ιερέα.

§  Στη συζήτηση αναφέρθηκε η έννοια του «τεκμηρίου της αθωότητας». Οι μαθητές είπαν ότι όταν δεν είμαστε σίγουροι για την ενοχή κάποιου δεν πρέπει να βγάζουμε ανυπόστατα συμπεράσματα και να τα υποστηρίζουμε με πάθος.

§  Τέθηκε επίσης το ερώτημα αν η καλόγρια έπρεπε να είναι τόσο άτεγκτη και αδιάλλακτη από την αρχή, ή αν έπρεπε να ψάξει την υπόθεση. Συμπεράναμε λοιπόν, ότι η στάση της καθορίστηκε από την αρχική της αντιπάθεια και την προκατάληψη της απέναντι στον ιερέα και όχι από τις αποδείξεις που συγκέντρωσε εις βάρος του ιερέα.

§  Ένα άλλο μεγάλο ερώτημα σχετίζεται με το κουτσομπολιό: σε ποιον κάνει κακό και αν ωφελεί εν τέλει κάποιον από τους εμπλεκόμενους.  Συζητήσαμε την αλληγορική ιστορία που είπε ο ιερέας στους ενορίτες και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το κουτσομπολιό επηρεάζει όχι μόνο το άτομο που κουτσομπολεύουμε, το οποίο δυσφημείται και καταστρέφουμε την προσωπική και κοινωνική του ζωή,  αλλά και εμάς τους ίδιους –ειδικά στην περίπτωση που έχουμε αμφιβολίες σχετικά με ένα θέμα, οπότε έχουμε τύψεις για τη διασπορά φημών.

§  Συζητήσαμε επίσης το θέμα της αυστηρότητας της διευθύντριας του σχολείου και το κατά πόσο επιτυγχάνει τη διαμόρφωση μιας ηθικής προσωπικότητας. Οι μαθητές είπαν ότι παλαιότερα οι καθηγητές ήταν πιο αυστηροί και πετύχαιναν να διαπλάθουν το χαρακτήρα των παιδιών και να κάνουν μάθημα,  αλλά τα παιδιά δεν αγαπούσαν το σχολείο και επιπλέον δεν σέβονταν στην ουσία τους καθηγητές. Τέθηκε λοιπόν το θέμα του αμοιβαίου σεβασμού και πώς αυτός επιτυγχάνεται.

§  Ένα άλλο θέμα που τέθηκε ήταν ο ρόλος της καλόγριας-δασκάλας, η οποία αποδείχτηκε ευκολόπιστη και  χειραγωγήθηκε από τη διευθύντρια , προκειμένου να εξοντώσει τον ιερέα ηθικά. Άρα ο ρόλος της δεν ήταν  αθώος, αλλά λειτούργησε βοηθητικά στην εξυπηρέτηση των σκοπών της διευθύντριας.

Όλγα Καζάκη - Γιώτα Κεφαλά