Μη φοβηθείς να ζήσεις!! (Όσο μπορείς, Κ.Π.Καβάφης)

 Πραγματικά αυτό το ποίημα του Καβάφη είναι εξαιρετικό! Αξίζει να το διαβάσουν όλοι: πλούσιοι και φτωχοί, έξυπνοι και ανόητοι. Ο καθένας θα μπορούσε να απαντήσει έμπρακτα σε αυτό το ποίημα , γιατί ο κάθε άνθρωπος μπορεί. Ο κάθε άνθρωπος σε κάθε γωνιά του κόσμου μπορεί να καλυτερεύει και να διορθώνει τη ζωή του. «Όσο μπορείς, τρέξε», είπε ο προπονητής στον αθλητή. «Όσο μπορείς , προσπάθησε», είπε ο πατέρας στο παιδί του. «Όσο μπορείς, πίστεψε», λέει ο κόσμος για τη θρησκεία μας. «Όσο μπορείς», λέει σε μας στον καθηγητή, στον προπονητή, στον πατέρα ο Καβάφης.

Άραγε έχουμε σκεφτεί ποτέ «πόσο μπορούμε»; Πόσο μπορούμε να καλυτερέψουμε μέσα από όλες αυτές τις μικρές προσπάθειες όλη μας τη ζωή; Ίσως ναι, ίσως όχι. Παίζει ρόλο πόσο πολύ προσπαθείς για τα μικροπράγματα της ζωής. Κάποιοι άνθρωποι είναι εκεί, στο όριο της φτώχειας, κάτω από δύσκολες συνθήκες ζωής, κι όμως δεν έχουν να σταματούν να προσπαθούν, δηλαδή να ζουν και όσο ζουν να προσπαθούν όσο μπορούν. Δίνουν ώθηση στον εαυτό τους για να πραγματοποιήσουν την προσπάθεια τους, για να φτάσουν στον τελικό τους στόχο.

Σε αυτό το σημείο συνήθως είσαι τόσο χαρούμενος και οι υπόλοιποι δεν καταλαβαίνουν το γιατί. Όμως εκεί σε βοηθά ο εαυτός σου, είναι εκεί για να σου πει το μπράβο!Μπράβο που έκανες καλύτερη τη ζωή σου, μπράβο που προσπάθησες και με πείσμα κατάφερες να κάνεις την ζωή σου καλύτερη και αξιοπρεπέστερη. Μπράβο από τον εαυτό σου , για εσένα. Ούτε από τον κόσμο, ούτε από κανέναν! Μπράβο που κατάλαβες το νόημα της ζωής!

Κατερίνα Γιαλλούση, Γ1

Προσπάθησε να κάνεις τη ζωή σου όπως τη θες

και όχι όπως τη θέλουν οι άλλοι,

γιατί με τις προσπάθειες αυτές

θα γίνεις σπουδαίο παλικάρι.

Κι αν δεν μπορείς το υπέρτατο όριο να φτάσεις,

με το χαρακτήρα και τη δύναμη σου

αρκεί να προσπαθήσεις.

Προσέχοντας αυστηρά τις συναναστροφές,

αυτές τις σχέσεις τις ανούσιες,

θα καταφέρεις τότε τη ζωή στα χέρια σου να πάρεις.

Αν ασχολείσαι μόνο με ό,τι λέει ο κόσμος,

που νόημα δεν έχει,

θα καταλήξεις μόνος.

Και έτσι πια για σένα η ζωή

 κανένα νόημα δεν θα χει

χωρίς ελπίδα στην ψυχή

και με κυρίαρχο το δάκρυ.

Αντώνης Αβρίθης, Γ1

Όσο μπορείς προσπάθησε τη ζωή σου

να κάνεις, όπως τη θέλεις.

Ζήσε την χωρίς έγνοιες και άγχος

και αγνόησε τη γνώμη των υπολοίπων.

Μόνο τότε θα ζήσεις πραγματικά.

Και πράγματα που δε θα έκανες,

γιατί αυτά αξίζουν στη ζωή .

Ζήσε την κάθε μέρα διαφορετικά

κι έτσι θα καταλάβεις τι είναι ζωή.

Δημήτρης Τρίγκας, Γ5

Κάθε άνθρωπος έχει ή τουλάχιστον θέλει να έχει αξιοπρέπεια. Πώς όμως καταφέρνει κανείς να διατηρήσει ή να αποκτήσει αξιοπρέπεια; Τι χρειάζεται να κάνει; Να ζήσει όπως εκείνος θέλει! Να κάνει ό,τι τον κάνει χαρούμενο και ευτυχισμένο. Κατά την άποψη μου ο καθένας μας θα έπρεπε να στοχεύει στο να ζει και όχι απλά να επιβιώνει. Γιατί τελικά, αν έχεις πάει 88 χρονών χωρίς όντως να έχεις ζήσει , ποιο είναι το νόημα; Ποιο το νόημα του επιβιώνω από τη στιγμή που δε ζω;

Γι αυτό καθένας μας θα έπρεπε να πράττει αυθόρμητα, χωρίς πολλή σκέψη, χωρίς να φοβάται το κουτσομπολιό που πιθανόν θα ακολουθήσει . Θα έπρεπε να εκφράζεται χωρίς να φοβάται αν έχει δίκιο ή άδικο. Να μιλά ανοιχτά και όχι να θάβει τους άλλους πίσω από την πλάτη τους. Να μη φοβάται να νιώσει – γιατί πλέον οι περισσότεροι φοβούνται και ας μην το παραδέχονται- να μιλά για τα αισθήματα του. Γενικώς να μη φοβούνται να είναι ο εαυτός τους! Να μη φοβάται να δείξει στον έξω κόσμο ποιος είναι αληθινά. Αν κρύβεις τον εαυτό σου , τις σκέψεις σου, τα αισθήματα σου από φόβο για το τι θα πουν οι άλλοι, τότε πίστεψε με έχεις χάσει κάθε ίχνος αξιοπρέπειας που ίσως κάποτε να είχες , γιατί απλά είσαι μια φτηνή απομίμηση του ιδανικού της εποχής σου. Απλά ακολουθείς το ρεύμα, χωρίς να αφήνεις το στίγμα σου στον κόσμο. Επιβιώνεις, δε ζεις. Είσαι ουσιαστικά ένας ζωντανός νεκρός και ούτε που το καταλαβαίνεις, μέχρι που θα φτάσεις σε μια ηλικία που θα ρωτάς τον εαυτό σου «Τι έκανα; Τι κατάφερα; Πάλεψα; Άλλαξα τον κόσμο έστω και λίγο; Ποιος είμαι τελικά;». Μα τότε ίσως να είναι αργά, αλλά ίσως και όχι. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι απλά να ζήσεις. Να μην πολυσκέφτεσαι το σωστό και το λάθος με βάση τι σκέφτονται οι άλλοι, αλλά τι είναι σωστό και λάθος για σένα. Τι πιστεύεις εσύ, όχι οι άλλοι. Τι αρέσει σε σένα, όχι στους άλλους. Τι θες να είσαι εσύ, όχι τι θέλουν οι άλλοι να είσαι. Ζήσε όσο μπορείς πιο αληθινά για σένα!!!!

Μαρία Νίκη Χατζαντώνη, Γ5

Με τα μάτια του άλλου, Πάολα Καπριόλο

Κυριακή απόγευμα και παρά το τσουχτερό κρύο μαζευτήκαμε με τους μαθητές μας της Α γυμνασίου στη βιβλιοθήκη του σχολείου να συζητήσουμε για το βιβλίο "Με τα μάτια του άλλου", της Παόλα Καπριόλο. 

Η υπόθεση του βιβλίου: Κάποιο βράδυ, ο νεαρός Λούκα γίνεται μάρτυρας μιας τραγικής σκηνής, όταν τέσσερις νεαροί βάζουν φωτιά σε ένα μετανάστη. Ο Λούκα παρακολουθεί σοκαρισμένος δίχως να αντιδράσει. Την επόμενη μέρα, νιώθοντας ενοχές, καταφέρνει να εντοπίσει τον άντρα στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύεται. Πρόκειται για τον Ράτζιβα από τη Σρι Λάνκα, ένα λαθρομετανάστη που ζει πουλώντας τριαντάφυλλα. Η απόφασή του να βοηθήσει τον Ράτζιβα θα τον οδηγήσει στους δρόμους της πόλης, εκεί όπου θα πάρει τη θέση του πλανόδιου πωλητή και θα βιώσει το φόβο και τα εχθρικά βλέμματα για καθετί ξένο και διαφορετικό. Η περιπέτειά του θα του χαρίσει μια ανεκτίμητη φιλία που θα τον "μεταμορφώσει", κάνοντάς τον να δει τον κόσμο με τα μάτια του άλλου... 

Στην Εύα άρεσε το μήνυμα του βιβλίου που ήταν αντιρατσιστικό και γενικά το ότι έθιγε την ισότητα των ανθρώπων.

Η Ειρήνη θεώρησε αρχικά βίαιο το βιβλίο, αλλά προχωρώντας την ανάγνωση κατάλαβε ότι συνδεόταν με το μήνυμα που ήθελε να περάσει. Αυτό που της άρεσε ήταν ότι το θέμα του βιβλίου ήταν διαφορετικό από όλα τα άλλα βιβλία που έχει διαβάσει-σύγχρονο και επίκαιρο.

Στη Ντανιέλα άρεσε και το μήνυμα του βιβλίου αλλά και το ότι ο ήρωας, ο Λούκας, πήγε να βοηθήσει τον μετανάστη, αν και δεν έφταιγε ο ίδιος για ότι έπαθε ο άνθρωπος αυτός.

Ο Αντρέας βρήκε πολύ συγκινητικό το τέλος του βιβλίου και το ότι ο ήρωας, ο Λούκας, πρόσεξε τη δυστυχία των άλλων και πήρε τη θέση του μετανάστη προκειμένου να τον βοηθήσει.

Ο Φίλιππος μας είπε ότι ο τίτλος του βιβλίου είναι όνομα και πράγμα, με τα μάτια του άλλου. Του άρεσε η μεταμφίεση του ήρωα, το ότι βγήκε στο δρόμο και πουλούσε λουλούδια, τα μηνύματα που έστελνε στη φίλη του τη Σούζη. Ο αγαπημένος του ήρωας ήταν ο Ρατζίβα και η σοφία που έβγαζαν τα λόγια του, παρά το γεγονός ότι ήταν ένας απλός άνθρωπος, χωρίς σπουδές και μόρφωση. Επίσης αυτό που τον εντυπωσίασε ήταν ο ρατσισμός που βίωσε ο ίδιος ο ήρωας από τους συμπατριώτες τους,  όντας μεταμφιεσμένος.

Στο Χρήστο άρεσε το βιβλίο για τη σχέση ανάμεσα στους δύο κεντρικούς ήρωες και επειδή εστίασε και στη σχέση των δύο παιδιών.

Η Αγγελική βρήκε πολύ πλούσιο σε μηνύματα το βιβλίο, απρόλο που ήταν μικρό σε έκταση. Της άρεσαν τα μηνύματα στη Σούζυ αλλά και η συνολική ιστορία.

Στον Οδυσσέα άρεσε το ότι ο Λούκα ανέλαβε την ευθύνη των πράξεων του και του λάθους του. Επίσης επισήμανε ότι τα μηνύματα στη Σούζυ ήταν πιασάρικα, μιας και σου τραβούσαν την προσοχή για το τι θα γίνει παρακάτω.

Ο Ιάκωβος εντυπωσιάστηκε από το βίαιο γεγονός του να βάλεις φωτιά σε έναν άνθρωπο , έτσι, χωρίς κάποιο λόγο. Του άρεσε που ο Λούκα βοήθησε το Ρατζίβα μπαίνοντας στη θέση του καθώς και η σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους.

Στη Φανή άρεσε το τέλος που είναι συγκινητικό και δείχνει την συναδέλφωση των ανθρώπων , όταν ο Ρατζίβα έδωσε το γράμμα με την φωτογραφία στον Λούκα. Την διασκέδασε επίσης το σημείο που ο Λούκα επισκέπτεται το κατάστημα καλλυντικών , προκειμένου να αγοράσει τα καλλυντικά για τη μεταμφίεση του.

Η Αναστασία διατύπωσε την απορία της για το πώς οι γονείς του Λούκα δεν είχαν αντιληφθεί τις νυχτερινές απουσίες του. Το σημείο που ο Λούκα παίρνει την απόφαση να βγει να πουλήσει τα λουλούδια ήταν αυτό που της άρεσε περισσότερο.

Ακολούθησε συζήτηση με τα παιδιά για τους μετανάστες, το ρατσισμό που βιώνουν αλλά και την ανθρωπιστική πλευρά του προβλήματος. Η συζήτηση βασίστηκε σε αποσπάσματα από το βιβλίο (βλ. συζήτηση του Λούκα με τον καστανά, ο οποίος αναφέρθηκε στο πρόβλημα του ρατσισμού που βιώνουν οι φτωχοί άνθρωποι, όπου κι αν βρεθούν και γίνεται εντονότερο σε εποχές οικονομικής κρίσης).

 Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι είσαι υπεύθυνος γι’ αυτό που είσαι , για ό,τι συμβαίνει στη ζωή σου, για ό,τι γίνεται γύρω σου. Δεν μπορεί να μένεις απαθής παρακολουθώντας δραματικά γεγονότα, γιατί τότε είσαι συνυπεύθυνος.

Εκπαίδευση με μαστίγιο - Whiplash

 Η ταινία "Χωρίς μέτρο" , εστιάζει στη σχέση ενός εκκεντρικού καθηγητή και του μαθητή του στα ντραμς. Το κυνήγι της επιτυχίας, η διάκριση , οι θυσίες που κάνει το άτομο,προκειμένου να φτάσει στη δόξα -όλα αυτά είναι θέματα που διαπραγματεύεται η ταινία αυτή. Πού τελειώνει η σχέση δασκάλου μαθητή και πού αρχίζει η τυραννική συμεπριφορά, ποιος είναι ο ρόλος του καθηγητή-μέντορα, πόσο θα ταλαιπωρήσει ο μαθητής τον εαυτό του προκειμένου να αδράξει το τέλειο;Και τελικά αξίζει αυτός ο δύσκολος αγώνας, όταν το τίμημα είναι η μοναξιά και η ζωή χωρίς φίλους; Η χησιμοποίηση των ανθρώπων προκειμένου να αποτελέσουν ένα κίνητρο για τη βελτίωση του μαθητή είναι ηθικά αποδεκτή; Πολλά τα θέματα που θέτει η ταινία και η συζήτηση με τους μαθητές μας οδήγησε σε πολλές ουσιώδεις παρατηρήσεις. Καταρχάς τα παιδιά είπαν ότι μια τέτοια σχέση αφορά άτομα που επιδιώκουν να ξεχωρίσουν και δεν αφορά την ερασιτεχνική απασχόληση -είτε με τη μουσική είτε με τον αθλητισμό. Άρα ο καθηγητής έκανε πολύ καλά και πίεζε το μαθητή του, προκειμένου να πιάσει τη μέγιστη απόδοση. Ωστόσο, διατύπωσαν τις επιφυλάξεις τους για τον αν μπορεί ο οποιοσδήποτε να αντέξει ένα τέτοιο σύστημα εκπαίδευσης. Δυνατή η ταινία, ρεαλιστική η σχέση των δύο πρωταγωνιστών , ουσιαστική και καίρια η αποτύπωση των χαρακτήρων. Περισσότερα στην κριτική της Αρετής!

Με αυτό τον πιεστικό, αυστηρό και ασυνήθιστο τρόπο του συγκεκριμένου μαέστρου , ο μαθητής ή θα φτάσει στην κορυφή ή θα καταρρεύσει. Σε αυτό τον τρόπο μάθησης δεν ανταποκρίνονται όλοι το ίδιο. Και για να αντέξεις όλη αυτή τη συναισθηματική πίεση πρέπει να είσαι πολύ δυνατός.

Μεγάλη εντύπωση μας έκανε  το γεγονός πως για να οδηγήσει το μαθητή του στην τελειότητα, ο μαέστρος χρησιμοποίησε τους άλλους ως κίνητρο για να βελτιωθεί στα ντραμς. Επιπλέον το ότι ο μαθητής έφτασε να ματώνει από την πολλή εξάσκηση , αλλά αυτός δε σταματούσε να παίζει. Τέλος το γεγονός πως παρόλο που τράκαρε με το αυτοκίνητο του, δεν έδωσε σημασία στα τραύματα του, αλλά έτρεξε να ανέβει στη σκηνή να παίξει.

Αρετή Ευστρατίου, Γ2

Το Γ1 επιλέγει και ερμηνεύει ποίηση του Κ.Π.Καβάφη.

Φωνές

Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες
εκείνων που πεθάναν, ή εκείνων που είναι
για μας χαμένοι σαν τους πεθαμένους.

Κάποτε μες στα όνειρά μας ομιλούνε•
κάποτε μες στην σκέψι τες ακούει το μυαλό.

Και με τον ήχο των για μια στιγμή επιστρέφουν
ήχοι από την πρώτη ποίησι της ζωής μας —
σα μουσική, την νύχτα, μακρυνή, που σβύνει.

Το παραπάνω ποίημα σημαίνει κάτι πολύ ξεχωριστό για μένα. Μέσα από το μήνυμα των γλυκών αναμνήσεων που μας μεταδίδει και πιο συγκεκριμένα για αγαπημένα μας πρόσωπα που έχουν φύγει από τη ζωή ή για ανθρώπου που λησμονούμε χωρίς να είναι κοντά μας, εγώ θυμάμαι ένα από τα πιο αγαπημένα μου πρόσωπα , τον παππού μου!

Αυτός είναι η πηγή της έμπνευσης και της ελπίδας μου. Είναι αυτός που με συνόδευσε στα πρώτα μου βήματα και με συμβούλεψε σε διάφορες δυσκολίες που έχω αντιμετωπίσει. Κάθε λέξη του ποιήματος με εκφράζει και μου θυμίζει μια ολόκληρη ζωή που έχω ζήσει πλάι στον μοναδικό παππού που μπορούσε να υπάρξει και πλέον ζει σε ένα μαγικό, μοναδικό τόπο μακριά από τη γη!!

Αγγελική Γεροβασίλη, Γ1

Ο ήλιος του απογεύματος

Την κάμαρην αυτή, πόσο καλά την ξέρω.
Τώρα νοικιάζονται κι αυτή κ' η πλαγινή
για εμπορικά γραφεία. Όλο το σπίτι έγινε
γραφεία μεσιτών, κ' εμπόρων, κ' Εταιρείες.

Ά η κάμαρη αυτή, τι γνώριμη που είναι. 

Κοντά στην πόρτα εδώ ήταν ο καναπές,
κ' εμπρός του ένα τούρκικο χαλί·
σιμά το ράφι με δυο βάζα κίτρινα.
Δεξιά· όχι, αντικρύ, ένα ντολάπι με καθρέφτη.
Στη μέση το τραπέζι όπου έγραφε·
κ' οι τρεις μεγάλες ψάθινες καρέγλες.
Πλάϊ στο παράθυρο ήταν το κρεββάτι
που αγαπηθήκαμε τόσες φορές. 

Θα βρίσκονται ακόμη τα καϋμένα πουθενά. 

Πλάϊ στο παράθυρο ήταν το κρεββάτι·
ο ήλιος του απογεύματος τώφθανε ως τα μισά. 

... Απόγευμα η ώρα τέσσερες, είχαμε χωρισθεί
για μια εβδομάδα μόνο... Αλλοίμονον,
η εβδομάς εκείνη έγινε παντοτινή. 

Επέλεξα αυτό το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη , επειδή είναι ένα ερωτικό ποίημα με πολύ συναίσθημα, πολύ πάθος. Ο ποιητής μας το δείχνει αυτό με την απώλεια ενός αγαπημένου του προσώπου που τόσο πολύ το αγαπούσε. Επίσης μου αρέσει ο τρόπος με τον οποίο γράφει ο ποιητής το ποίημα χρησιμοποιώντας το ερωτικό συναίσθημα.

Ειρήνη Βογιατζόγλου, Γ1

            Θυμήσου, σώμα…

Σώμα, θυμήσου όχι μόνο το πόσο αγαπήθηκες, όχι μονάχα τα κρεβάτια όπου πλάγιασες, αλλά κι εκείνες τες επιθυμίες που για σένα  γυάλιζαν μες στα μάτια φανερά, κι ετρέμανε μες στην φωνή — και κάποιο τυχαίον εμπόδιο τες ματαίωσε. Τώρα που είναι όλα πια μέσα στο παρελθόν, μοιάζει σχεδόν και στες επιθυμίες εκείνες σαν να δόθηκες — πώς γυάλιζαν, θυμήσου, μες στα μάτια που σε κοίταζαν· πώς έτρεμαν μες στην φωνή, για σε, θυμήσου, σώμα.

Επέλεξα αυτό το ποίημα γιατί μιλάει για τις ελπίδες που έχει κάποιος ή ένα ζευγάρι και μετά από ένα γεγονός-θλιβερό μάλλον- ματαιώνονται όλα. Έτσι μέσα από το ποίημα καλούμαστε να θυμηθούμε όλα αυτά τα γεγονότα τα οποία αναβλήθηκαν.

Γεωργία Διακονικολή, Γ1

«Απ’ τες εννιά»

Δώδεκα και μισή. Γρήγορα πέρασεν η ώρα

απ’ τες εννιά που άναψα την λάμπα,

και κάθισα εδώ. Κάθουμουν χωρίς να διαβάζω,

και χωρίς να μιλώ. Με ποιόνα να μιλήσω

κατάμονος μέσα στο σπίτι αυτό.

Το είδωλον του νέου σώματός μου,

απ’ τες εννιά που άναψα την λάμπα,

ήλθε και με ηύρε και με θύμισε

κλειστές κάμαρες αρωματισμένες,

και περασμένην ηδονή— τι τολμηρή ηδονή!

Κ’ επίσης μ’ έφερε στα μάτια εμπρός,

δρόμους που τώρα έγιναν αγνώριστοι,

κέντρα γεμάτα κίνησι που τέλεψαν,

και θέατρα και καφενεία που ήσαν μια φορά.

Το είδωλον του νέου σώματός μου

ήλθε και μ’ έφερε και τα λυπητερά·

πένθη της οικογένειας, χωρισμοί,

αισθήματα δικών μου, αισθήματα

των πεθαμένων τόσο λίγο εκτιμηθέντα.

Δώδεκα και μισή. Πώς πέρασεν η ώρα.

Δώδεκα και μισή. Πώς πέρασαν τα χρόνια.

Το παραπάνω ποίημα είναι ένα από τα ωραιότερα του Καβάφη. Αρχικά σε αυτό το ποίημα ο Καβάφης μας επαληθεύει την απογοήτευση του για τα γηρατειά και την κατάντια του σώματος. Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι δεν ήθελε να έχει φωτογραφίες από μια ηλικία και μετά .Με αυτή την κίνηση του δείχνει ότι δε φοβάται αν ανοιχτεί στους ανθρώπους και να δείξει ποιος είναι. Μας λέει τέλος πόσο γρήγορα πέρασαν τα χρόνια.

Μαρία Ανθούλη, Γ1

  

«Κεριά»

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
σα μια σειρά κεράκια αναμένα —
χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων•
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω• με λυπεί η μορφή των,
και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.
Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου κεριά.

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω
τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,
τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν.

Επέλεξα αυτό το ποίημα διότι μας μεταφέρει ένα μήνυμα αισιοδοξίας. Αναφερόμενος στα αναμμένα κεριά τα οποία αντιπροσωπεύουν το αύριο και τα σβησμένα κεριά το χτες, μας παροτρύνει να μην αφήνουμε το χτες να μας τραβάει πίσω, αλλά να ζούμε το σήμερα και το αύριο χωρίς φόβο κοιτώντας μόνο μπροστά.

Δήμητρα Αιβαλιώτη, Γ1

Καλός και Κακός Καιρός

Δεν με πειράζει αν απλώνει

έξω ο χειμώνας καταχνιά, σύννεφα, και κρυάδα.

Μέσα μου κάμνει άνοιξη, χαρά αληθινή.

Το γέλιο είναι ακτίνα, μαλαματένια όλη,

σαν την αγάπη άλλο δεν είναι περιβόλι,

του τραγουδιού η ζέστη όλα τα χιόνια λιώνει.

Τι ωφελεί οπού φυτρώνει

λουλούδια έξω η άνοιξης και σπέρνει πρασινάδα!

Έχω χειμώνα μέσα μου σαν η καρδιά πονά.

Ο στεναγμός τον ήλιο τον πιο λαμπρό σκεπάζει,

σαν έχεις λύπη ο Μάης με τον Δεκέμβρη μοιάζει,

πιο κρύα είναι τα δάκρυα από το κρύο χιόνι.

Διάλεξα αυτό το ποίημα του Καβάφη επειδή εκφράζει την ατομικότητα στη χαρά και τη δυστυχία. Πρέπει μόνοι να προσπαθούμε να κατακτούμε την ευτυχία μας, γιατί ακόμα κι αν όλα γύρω είναι χαρούμενα , εμείς πολλές φορές δεν μπορούμε να υπερβούμε  την προσωρινή μας δυστυχία , για υτό και δεν είναι δίκαιο να αφηνόμαστε να μας καταβάλλει μια γενική δυστυχία.

Γεωργία Αβρίθη, Γ1

Ένας γέρος

Στου καφενείου του βοερού το μέσα μέρος

σκυμένος στο τραπέζι καθετ’ ένας γέρος∙

με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά.

Και μες στων άθλιων γηρατειών την καταφρόνεια

Σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια

Που είχε και δύναμι, και λόγο, κ’ εμορφιά.

Ξέρει που γέρασε πολύ· το νοιώθει, το κυττάζει.
Κ’ εν τούτοις ο καιρός που ήταν νέος μοιάζει
σαν χθες. Τι διάστημα μικρό, τι διάστημα μικρό.

Και συλλογιέται η Φρόνησις πως τον εγέλα·
και πως την εμπιστεύονταν πάντα — τι τρέλλα! —
την ψεύτρα που έλεγε· «Aύριο. Έχεις πολύν καιρό».

Θυμάται ορμές που βάσταγε· και πόση
χαρά θυσίαζε. Την άμυαλή του γνώσι
κάθ’ ευκαιρία χαμένη τώρα την εμπαίζει.

.... Μα απ’ το πολύ να σκέπτεται και να θυμάται
ο γέρος εζαλίσθηκε. Κι αποκοιμάται
στου καφενείου ακουμπισμένος το τραπέζι.

Επέλεξα το ποίημα αυτό γιατί ο ποιητής μας μιλάει για τα χαμένα νιάταεός τυχαίου ανθρώπου  δείχνοντας μας έτσι ότι πρέπει να ζούμε την κάθε στιγμή της ζωής μας και να αξιοποιούμε τις ευκαιρίες που μας δίνονται, γιατί κάποια μέρα θα μετανιώσουμε για αυτά τα οποία δεν κάναμε . Έτσι ο Κ.Π.Καβάφης περνάει ένα ωραίο μήνυμα στους αναγνώστες του.

Χρήστος Βρεττός, Γ1

 

«Τελειωμένα»

Μέσα στον φόβο και στες υποψίες,
με ταραγμένο νου και τρομαγμένα μάτια,
λυώνουμε και σχεδιάζουμε το πώς να κάμουμε
για ν’ αποφύγουμε τον βέβαιο
τον κίνδυνο που έτσι φρικτά μας απειλεί.
Κι όμως λανθάνουμε, δεν είν’ αυτός στον δρόμο•
ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα
(ή δεν τ’ ακούσαμε, ή δεν τα νοιώσαμε καλά).
Άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν,
εξαφνική, ραγδαία πέφτει επάνω μας,
κι ανέτοιμους — πού πια καιρός — μας συνεπαίρνει.

Επέλεξα αυτό ποίημα του Καβάφη, διότι είναι ένα ποίημα που προσωπικά με εκφράζει. Επειδή μιλάει για διάφορα πράγματα που τελειώνουν, το πώς τελειώνουν. Επίσης μας μιλάει γι αυτό που φοβόμαστε και προσπαθούμε να το αντιμετωπίσουμε χωρίς ελπίδες , ενώ ουσιαστικά αυτό μας καταστρέφει , χωρίς καμιά προετοιμασία, τόσο ξαφνικά, τόσο ραγδαία.

Κατερίνα Γιαλλούση, Γ1

Οι ιδέες είναι αλεξίσφαιρες (V for Vendetta)

Η ταινία V for Vendetta που παρακολουθήσαμε σήμερα, είναι μια εξαιρετική ταινία, που έχει σκοπό να μεταφέρει στον θεατή κάποια πολύ σημαντικά μηνύματα για τη ζωή. Για παράδειγμα η αποδοχή του διαφορετικού ,η ιδέα πως ο λαός δεν πρέπει να φοβάται την εξουσία, αλλά να συμβαίνει το αντίθετο και όλοι να είναι ισότιμοι αλλά και ελεύθεροι να πιστεύουν όπου θέλουν, να έχουν όποιες συνήθειες εκείνοι επιθυμούν και να μην φοβούνται να ακολουθήσουν ελεύθερα τις επιλογές τους με τον φόβο ότι θα συλληφθούν, θα φυλακιστούν και εν τέλει θα πεθάνουν άδικα.

 Το πιο σημαντικό σημείο για εμένα, είναι αυτό που παρουσιάζει την Ίβι , να παραδέχεται ότι αγάπησε τον V. Με αυτό ο συγγραφέας θέλει να μας μεταφέρει το μήνυμα πως σημασία δεν έχει ποιος βρίσκεται πίσω από τη ‘’μάσκα’’, αλλά αντιθέτως σημασία έχει η εσωτερική ομορφιά και η δύναμη ενός ανθρώπου. Έτσι , η Ίβι ερωτεύεται έναν άγνωστο , αγνοώντας το γεγονός πως ποτέ της δεν είχε αντικρίσει το πραγματικό του πρόσωπο, αλλά εστιάζοντας στα εσωτερικά του χαρίσματα, στον χαρακτήρα και στις αντιλήψεις του.

Φαίη Παπαχαραλάμπους, Γ4

Η ταινία που παρακολουθήσαμε σήμερα ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και πιστεύω πως μας έκανε όλους να σκεφτούμε την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην κοινωνία μας και ευρύτερα στη χώρα μας. Ειδικότερα , η ταινία μας μεταφέρει στο κοντινό μέλλον στη Μεγάλη Βρετανία. Σε μια χώρα που επικρατεί ουσιαστικά η τυραννία και η ελεύθερη βούληση, που αποτελεί δεδομένο στη σημερινή εποχή,  δεν αναφέρεται καν. Ιδιαίτερα η ταινία έδειξε πως η εξουσία μπορεί να μας ελέγξει και πώς με μια διαταγή μπορεί να επικρατήσει κλίμα χάους και παραπληροφόρησης.

Γι αυτό το λόγο ο πρωταγωνιστής της ταινίας δείχνει τη σημασία των ιδεών και ότι πρέπει να τις υποστηρίζουμε. Ο V λοιπόν με τον τρόπο του ξεσήκωσε το λαό του Λονδίνου εναντίον της κυβέρνησης πετυχαίνοντας έτσι να θυμούνται όλοι την 5^η Νοεμβρίου – όχι όμως για τις φωτιές του Γκάι Φωκς, αλλά ως την ημέρα που επιτέλους άνοιξαν επιτέλους τα μάτια τους και ξεσηκώθηκαν ενάντια στην εξουσία. Συνεπώς πιστεύω ότι η ταινία μας έδειξε τη δύναμη της ανθρώπινης ψυχής και ότι οι ιδέες και η ψυχική δύναμη είναι ανώτερα αγαθά από τη σάρκα του σώματος.

Βασίλης Μπόμπουρας, Γ3

Το πιο συγκινητικό σημείο στην ταινία ήταν όταν η Ίβι που είναι στη φυλακή βρίσκει μέσα από μια τρύπα ένα σημείωμα. Το σημείωμα αυτό είναι από μία κοπέλα που ήταν κάποτε και εκείνη φυλακισμένη στο διπλανό κελί. Ήταν μια βιογραφία , η μοναδική βιογραφία που είχε γράψει η κοπέλα πάνω σε ένα χαρτί τουαλέτας και εξιστορούσε τι είχε περάσει μέχρι τη στιγμή που θα τη σκότωναν. Επειδή ήταν όμως ομοφυλόφιλη οι γονείς της την είχαν διώξει Το σημείωμα αυτό είχε δώσει δύναμη στην Ίβι να μην προδώσει ή να πει κάτι σχετικό με τον V , αν και δεν ήξερε πολλά και έτσι ξεπέρασε το φόβο του φόβου! Η φυλακή ήταν ο τρόπος του V να κάνει την Ιβι να ξεπεράσει τους φόβους της , βασανίζοντας την και περνώντας φρικτά πράγματα. Ανάμεσα τον V και την Ιβι αναπτύχθηκε ένας έρωτας και στο τέλος λόγω αυτού του έρωτα η ιβι ανατίναξε το Κοινοβούλιο στις 5 Νοεμβρίου όπως ακριβώς σκόπευε να κάνει και ο V.

Η ταινία μάς εντυπωσίασε πραγματικά και πιστεύω ότι ενθαρρύνει πολύ κόσμος να κάνει αυτό που πιστεύει και πως η επανάσταση δεν έχει πάντα τραγικές συνέπειες . Μόνο που ο ήρωας δεν έβγαλε τη μάσκα!!! Θα σε βρούμε!!!

Θεοδώρα Μαρίνοβα, Γ3

Η ταινία θίγει πολλά θέματα (ρατσισμό, υποδούλωση του ανθρώπου) και είχε πολλές σκηνές που με συγκίνησαν πολύ. Η αγαπημένη μου σκηνή ήταν η δολοφονία του μικρού κοριτσιού που φορώντας τη μάσκα του V τράβηξε την προσοχή ενός Καταδότη, που με εντολή της Καγκελαρίας μπορούσε ένα σκοτώσει όποιον φορούσε τη μάσκα. Έτσι πυροβόλησε το παιδί , αλλά οι άνθρωποι οργισμένοι πια του επιτίθενται .

Η ταινία εξιστορεί πως σε τέτοια καθεστώτα η πειθαρχία και η υποταγή είναι πιο σημαντικές από την ανθρώπινη ζωή. Η αγάπη, το χιούμορ, και η δράση δεν έλειψαν από την ταινία κάνοντας την πιο ενδιαφέρουσα και μελοδραματική. Μια ταινία που με έκανε να  γελάσω, να κλάψω αλλά και να ενθαρρύνω το V!( Έχω το ίδιο παράπονο με τη Θεοδώρα-δεν έβγαλε τη ΜΑΣΚΑ ο ήρωας!)

Διονυσία Λάρα, Γ3

Η ταινία παρουσιάζει όλα αυτά που ζούμε , όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Η μάσκα του ήρωα βρίσκεται τυπωμένη στα μπλουζάκια και τα πλακάτ των Αγανακτισμένων όλου του κόσμου. Πέρα από την ιδεολογία της ταινίας που τη βρίσκω απόλυτα αληθινή, το θέαμα που προσφέρει , η δράση η συγκίνηση , οι ανατροπές, είναι άψογα. 
Το V For Vendetta με έκανε να αλλάξω τον τρόπο που βλέπω τον κόσμο, αλλά όχι μόνο τον κόσμο και τον εαυτό μου. Όπως λέει και ο ήρωας "οι άνθρωποι δεν πρέπει να φοβούνται την  κυβέρνηση , αλλά η κυβέρνηση να φοβάται τους ανθρώπους". 
Σωτήρης Μπόντε, Γ3

"Κυνήγησε τα όνειρα σου", (Σκουπίδια, Άντυ Μάλλίγκαν)

Κυριακή απόγευμα και τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης της Α Γυμνασίου βρέθηκαν στη βιβλιοθήκη του σχολείου να συζητήσουν για το βιβλίο Σκουπίδια, του Άντυ Μάλλιγκαν.

Ο Χρήστος είπε πως το βιβλίο του άρεσε, γιατί είχε περιπέτεια. Στην αρχή είχε μπερδευτεί λίγο, αλλά μετά κατανόησε την υπόθεση. Θα το θυμάται για τους χαρακτήρες του βιβλίου , γιατί όλοι ήταν δραστήριοι. Κυρίως ο Αρουραίος!

Στο Φίλιππο το βιβλίο άρεσε πάρα πολύ! Ήταν παραστατικό, σχεδόν κινηματογραφικό. Του άρεσε ο Ραφαελ , γιατί ήταν μυστηριώδης και θαρραλέος καθώς και η διήγηση του φυλακισμένου παππού. Επίσης αυτό που του τράβηξε την προσοχή ήταν η εναλλαγή των αφηγητών.

Ο Διονύσης το βρήκε πολύ διαφορετικό. Πίστευε ότι με τα χρήματα που βρήκαν τα παιδιά θα άλλαζαν τον τρόπο ζωής τους και όταν αυτό δε συνέβη, παραξενεύτηκε και του άρεσε γιατί κανείς άλλος δε θα το έκανε.

Στη Φανή άρεσε η σχέση του Ράφαελ με τον Γκάρντο, που ήταν σαν αδέλφια. Στην αρχή δεν είχε καταλάβει ότι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν μέσα σε χαρτόκουτα. Της άρεσε ότι να και ήταν μικροί βρήκαν τη δύναμη να αντισταθούν . Επίσης αυτό που της τράβηξε την προσοχή ήταν ότι έμοιαζε με ημερολόγιο η καταγραφή της υπόθεσης.

Η Στέλλα βρήκε ενδιαφέρον το ότι το βιβλίο έιχε περιπέτεια και μυστήριο και περιείχε και το γρίφο. Η Εύα το βρήκε πολύ μέτριο και βαρετό, ενώ η Ντανιέλα μας είπε ότι της άρεσε γιατί είχε περιπέτεια .Ξεχώρισε τη σκηνή της σύλληψης του Ράφαελ και της εντυπώθηκε η ηρωική του στάση.

Η Αντωνία το βρήκε ωραίο και ταυτίστηκε με το χαρακτήρα της Ολίβια που βοηθούσε το ανθρωπιστικό έργο του ιερέα αν και ήταν ξένη και η βοήθεια που πρόσφερε στα παιδιά συνοδεύοντας τα στη φυλακή.

Η Αγγελική το βρήκε λίγο βαρετό αλλά μετά άρχισε να έχει ενδιαφέρον. Αυτό που δεν της άρεσε ήταν ότι δεν εμβάθυνε στην περιγραφή των χαρακτήρων των ηρώων.

Η Αναστασία έκρινε ότι αποτελούσε μειονέκτημα για το βιβλίο η ύπαρξη πολλών αφηγητών, ενώ την τρόμαξαν και κάποιες σκηνές του βιβλίου.

Ακολούθησε συζήτηση σχετικά με τα θέματα που έθιγε το βιβλίο: την ζωή αυτών των παιδιών σε ένα σκουπιδότοπο, το θέμα της παιδικής εργασίας, την κίνηση τους να πετάξουν στα σκουπίδια τα λεφτά και να κυνηγήσουν τα όνειρα τους, την πίστη του ανθρώπου στον εαυτό του, τον ηρωισμό , την ανθρωπιά.Τα παιδιά τοποθετήθηκαν για τα θέματα αυτά και καταλήξαμε στο ότι το βιβλίο μας παρουσίαζε μια ζωή που δεν μας είναι οικεία, αλλά συμβαίνει γύρω μας άλλοτε σε μεγαλύτερο και άλλοτε σε μικρότερο βαθμό.

 Η επόμενη συνάντηση μας ορίστηκε για τις 18 Δεκέμβρη και το βιβλίο που θα διαβάσουμε είναι το "Με τα μάτια του άλλου".

Καλώς ήρθες..( Welcome, 2009)

Η ταινία που είδαμε στην Κινηματογραφική λέσχη , είχε τον ειρωνικό τίτλο Welcome. Έχει να κάνει με ένα παιδί 17 ετών, τον Μπιλάλ, που είναι από τον Ιράκ. Η κοπέλα του μένει στην Αγγλία μαζί με την οικογένεια της και εκείνος αποφασίζει να πάει να τη βρει. Έχει ως σχέδιο να γίνει ποδοσφαιριστής στη Μάντσεστερ , εκεί που παίζει και το είδωλο του ο Κριστιάνο Ρονάλντο. Έτσι λοιπόν ξεκινάει το ταξίδι του για την Αγγλία, αλλά, επειδή είναι παράνομος μετανάστης δεν του επιτρέπουν να περάσει και εγκλωβίζεται στη Γαλλία.

Η ταινία αρχίζει να ρέει από τη στιγμή που ο Μπιλάλ πάει σε μια δημόσια πισίνα και ζητά από έναν προπονητή να του μάθει κολύμπι. Το σχέδιο του είναι να περάσει κολυμπώντας  το κανάλι της Μάγχης, που χωρίζει την Αγγλία από τη Γαλλία. Ο προπονητής καταλαβαίνει τις διαθέσεις του και τον βοηθάει. Για να κατανοήσει το πόσο δύσκολο είναι το εγχείρημα του του δανείζει μια ειδική στολή για να μην τον ενοχλεί η θερμοκρασία της θάλασσας και του αποδεικνύει πόσο δύσκολο είναι περάσει κολυμπώντας το κανάλι.

Ο Μπιλάλ στη δεύτερη προσπάθεια του να περάσει στην Αγγλία πνίγεται, αν και είχε πλησιάσει πολύ κοντά στις ακτές.

Καταλήγοντας, η ταινία είχε τον ειρωνικό τίτλο Welcome , επειδή λέγεται Καλώς ήρθες , ενώ στην Γαλλία απαγορευόταν να βοηθάς αυτούς τους ανθρώπους. Η ταινία θίγει θέματα όπως ο ρατσισμός, η δύναμη της αγάπης και το πείσμα να καταφέρεις ό,τι θες.Η ταινία ήταν πολύ ωραία και μας άγγιξε.

Θεοδώρα Μαρίνοβα, Γ3 

Η ταινία βασίζεται σε ένα πλήθος αντιθέσεων που στόχο έχουν να συγκινήσουν το ακροατή αλλά και να τον βάλουν σε σκέψη. Ο έντιμος προπονητής, ο ξενόφοβος γείτονας, ο πλούτος της Δύσης (το σούπερ μάρκετ, τα εστιατόρια) σε αντίθεση με την ουρά των μεταναστών στο συσσίτιο , η νεανική αγάπη απέναντι στο βόλεμα των ενήλικων, η διαφορά ανάμεσα στις κουλτούρες. Ο νόμος για τη βοήθεια σε παράνομους μετανάστες που οδηγεί τους Γάλλους σε πενταετή φυλάκιση(!) έχει ισχύ έως και σήμερα.Στόχος του σκηνοθέτη είναι να καταδείξει το αληθινό προβλημα της παράνομης μετανάστευσης καθώς και τον άθλιο τρόπο αντιμετώπισης αυτών των ανθρώπων χωρίς διδακτισμό και εύκολη συγκίνηση. Μια ταινία που μας αφορά όλους. 

"Όπου υπάρχει πραγματική θέληση για ζωή, ο άνθρωπος μπορεί να τα καταφέρει", The Martian

Κατά την αποστολή ARES III ΣΤΟΝ Άρη , ξεσπά μια μανιώδης καταιγίδα την ηλιακή ημέρα 18. Όσο γινόταν η εκκένωση , ο αστροναύτης Μαρκ Γουάτνι πέφτει αναίσθητος μετά τη σύγκρουση του με συντρίμμια και θεωρείται νεκρός από τους συναδέλφους του , οι οποίοι τον αφήνουν πίσω εγκαταλείποντας τον πλανήτη. Όταν ξυπνάει την επόμενη ημέρα, φροντίζει μόνος του το τραύμα του και γεμάτος απελπισία αντιλαμβάνεται πως κατά πάσα πιθανότητα θα πεθάνει, αφού η επόμενη αποστολή θα γίνει σε τέσσερα χρόνια.

Όμως τις επόμενες ημέρες τον κυριεύει μια επιθυμία για ζωή και αποφασίζει αν κάνει τα πάντα για να επιβιώσει στον αφιλόξενο αυτό πλανήτη. Ως βοτανολόγος λοιπόν κατορθώνει να καλλιεργήσει πατάτες. Στο μεταξύ στη Γη , στα κεντρικά της ΝΑΣΑ , παρατηρούν τα περίεργα φαινόμενα που συμβαίνουν στον Άρη και αντί να δουν μέσω δορυφόρου την εγκαταλελλειμένη βάση , βλέπουν τις ενέργειες που έχει κάνει ο Γουάτνι για να επιβιώσει. Τις επόμενες ημέρες καταφέρνουν να επικοινωνήσουν με τον Μαρκ και να τον βοηθούν να επιβιώσει.

Μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια εκτόξευσης ενός πυραύλου φορτωμένου με προμήθειες , οι συνάδελφοι του Γουάτνι που βρίσκονται ακόμη στο διάστημα επεμβαίνουν με ένα παράτολμο σχέδιο για να σώσουν τον συνάδελφο τους. Με τη συνεργασία των Κινέζων και της ΝΑΣΑ το Ερμής (το διαστημόπλοιο του πληρώματος)ανεφοδιάζεται στο διάστημα και επιστρέφει να πάρει τον Μαρκ , με έναν τρόπο που δεν τον χωράει ο ανθρώπινος νους.

Η ταινία αυτή σε σκηνοθεσία του Ρίντλει Σκοτ είναι γεμάτη με εξαιρετικά οπτικά εφέ και σε κρατά σε αγωνία για το αν θα τα καταφέρει ο πρωταγωνιστής ή όχι καθώς και για την επιτυχία του παρακινδυνευμένου σχεδίου του πληρώματος.Το μήνυμα που περνάει είναι ότι όπου υπάρχει πραγματική θέληση για ζωή, ο άνθρωπος μπορεί να τα καταφέρει.

Γιώργος Μουζάκης, Γ3

Η αγαπημένη μου σκηνή από την ταινία ήταν όταν ο αστροναύτης μονολογούσε, όταν διαπίστωνε πως ήταν ο πρώτος που πατούσε το πόδι του οπουδήποτε πήγαινε. Επίσης, μου έκανε εντύπωση όταν είπε «Αυτή είναι η αίσθηση του να είσαι μόνος σε ένα ολόκληρο πλανήτη». Ο τρόπος με τον οποίο καλλιέργησε φαγητό για να επιζήσει ήταν θεαματικός, ενώ το πώς χάθηκαν όλα σε ένα λεπτό πιστεύω ότι άγγιξε όλους τους θεατές. Το χιούμορ και τα απίθανα σκηνικά ήταν αυτά που θαύμασα - εκτός φυσικά από το κουράγιο, το πείσμα αλλά και την ψυχική δύναμη ενός ανθρώπου που εγκλωβίστηκε και κατάφερε να επιζήσει στον κόκκινο πλανήτη.

Διονυσία Λάρα, Γ3

Οι αγαπημένες μου σκηνές στη χτεσινή ταινία ήταν τα σημεία που ο Μαρκ καλλιέργησε τις δικές του πατάτες , επειδή πολλοί άνθρωποι δε θα το σκέφτονταν. Χρησιμοποίησε τις γνώσεις που είχε από πολλές επιστήμες όπως είναι τα Μαθηματικά, η Φυσική, η Χημεία και η Βιολογία αλλά και άλλες γενικές γνώσεις. Σε κάθε πρόβλημα που προέκυπτε έβρισκε λύση και εκεί φάνηκε η θέληση του αν μείνει ζωντανός και να φτάσει αβλαβής στη γη. Το γεγονός πως δεν τρελάθηκε και έμεινε ήρεμος όσο ήταν ολομόναχος σε έναν ακατοίκητο πλανήτη είναι επίσης αξιοθαύμαστο.

Θεοδώρα Μαρίνοβα, Γ3

Γεννήθηκα γυναίκα....

Η διδασκαλία του αποσπάσματος από την Αυτοβιογραφία της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου αποτέλεσε την αφορμή να ασχοληθούμε στο Γ5 με το θέμα της γυναικείας καταπίεσης  . Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και μελέτησαν κείμενα που κύριο θέμα τους ήταν η γυναικεία καταπίεση στην Ελλάδα του 18ου, 19ου και 20ου αιώνα καθώς και η ιστορία μιας μουσουλμάνας από τον 21ο αιώνα. Τα παιδιά μελέτησαν το υλικό και προχώρησαν στη ανασύνθεση των αφηγήσεων ή στην δημιουργική αξιοποίηση τους, προκειμένου να δώσουν τα δικά τους κείμενα.


Α ΟΜΑΔΑ

«Η ψυχή εν τάφω». Γιάννης Κασιώτης  

(Αφροδίτη Χλαπάνη, Μαρία Χατζηνικολάου, Δημήτρης Σούτας, Σοφία Στέφου, Βαγγέλης Χούλης)

Στο αφήγημα αυτό, που βασίζεται σε αληθινή ιστορία, ο συγγραφέας παρουσιάζει την ιστορία της Νίνας . Η Νίνα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέφαλο της Κω, όπου και παντρεύτηκε. Ο άντρας της , όντας φτωχός, πήρε την απόφαση να ξενιτευτεί στην Αμερική, προκειμένου να κάνει την τύχη του και να βοηθήσει την οικογένεια του. Το χρονικό διάστημα που απουσίαζε, η Νίνα δέχτηκε την επίθεση και το βιασμό από ένα συγχωριανό της , ο οποίος για μεγάλο χρονικό διάστημα συνέχισε να τη βιάζει, ενώ η ίδια δεν είχε κάποιον να την προστατέψει. Στο μεταξύ η υπόθεση αυτή μαθεύτηκε στο χωριό και η Νίνα ήταν πια δακτυλοδεικτούμενη. Ο σύζυγος της, όταν έμαθε τα καθέκαστα, ζήτησε και πήρε τα παιδιά του στην Αμερική και εκείνα ξέγραψαν τη Νίνα από μητέρα τους. Η τύχη της γυναίκας αυτής ήταν να πεθάνει λίγο καιρό μετά από μια οδυνηρή γέννα (γέννησε το μωρό του ανθρώπου που τη βίαζε , το οποίο και πέθανε αμέσως μετά τη γέννα). Την ιστορία κατέγραψε ο κ.Κασιώτης μετά από τη συνάντηση του με την εγγονή της Νίνας , η οποία ήρθε από την Αμερική διεκδικώντας την περιουσία της γιαγιάς της και θέλοντας να μάθει στοιχεία για τη ζωή της.

………….Με φτερά στα πόδια του γύρισε στο σπίτι ο Δημήτρης . Σαν είπε τα μαντάτα στη Νίνα , εκείνη κατέρρευσε . Άρχισε ένα ατέλειωτο κλάμα , αφύσικο και ασυνήθιστο για κείνη και για οποιαδήποτε άλλη γυναίκα στη θέση της.

-Δε θέλω να φύγεις , Δημήτρη μου. Πού θα μ αφήσεις ;Πώς θα τα βγάλω πέρα με τρία παιδιά; Πώς θα ζήσουμε; Πώς, πώς;

-Μην κλαις, γυναίκα .Δε θα μείνω εκεί. Θα πάω να φέρω καλούς παράδες και θα κάνουμε μια δουλειά για τα παιδιά μας. Όσο θα είμαι εκεί δε σου λείψει τίποτε . Τα πρώτα χρήματα που θα κερδίσω θα στα στείλω. Σου το υπόσχομαι και θα το δεις. 

Κι αν πάθεις κάτι; Κι αν αρρωστήσεις ; Κι αν χτυπήσεις ;Κι αν, κι αν….

Αυτά τα αν λόγχιζαν το μυαλό της Νίνας και την έπιανε κάθε φορά που έρχονταν στο μυαλό της νευρική κρίση. 

Η Νίνα αγαπούσε τον άντρα της. Όπως συνέβαινε τα χρόνια εκείνα, οι κοινωνικές συνθήκες επέβαλαν οι άνθρωποι να ναι αυστηρά μονογαμικοί. Ιδίως οι γυναίκες. Δεν ήταν νοητό να έχει μια γυναίκα προγαμιαίες σχέσεις. Ακόμη και όταν βρισκόταν στο στάδιο του αρραβώνα. .Η κόρη έπρεπε να παραμείνει αγνή μέχρι την ημέρα του γάμου της. Μα το πιο απαιτητικό δεν ήταν αυτό.'Όφειλε να αποδείξει και την αγνότητα της την επομένη του γάμου. Αν δεν το απεδείκνυε ή αν δεν κατόρθωνε να πείσει όσους όφειλε προς τούτο , τότε ένα στίγμα την κυνηγούσε σε όλη της τη ζωή. Κι αν συνέβαινε να συλλάβει και να γεννήσει πριν τους εννιά μήνες από το γάμο της , τότε και το παιδί είχε ένα στίγμα. Το αποκαλούσαν πρωμο, δηλαδή πρώιμο, και το περίπαιγμα αυτό το έσερνε μαζί του εφ’ όρου ζωής.

Κάτω από αυτή την κοινωνική βαρβαρότητα , η γυναίκα που γνώριζε για πρώτη φορά έναν άντρα και που όφειλε για πάντα να ζει με αυτόν γίνεται αντιληπτό πόσο εύκολα παραμέριζε τις όποιες απαιτήσεις της και πόσο εύκολα γινόταν υπάκουη και υποτακτική σε αυτόν. …

Αν μια γυναίκα έχανε τον άντρα της , ήταν υποχρεωμένη για πάντα να μείνει ανέραστη και από τη θέση της νοικοκυράς περνούσε στη θέση της κακότυχης και της γρουσούζας. Αν κάποια χήρα αποτολμούσε να υποκύψει σε ερωτική πίεση άλλου άντρα το λιγότερο θα ‘ταν να της κρεμάσουν κουδούνια. Αυτά όλα είχαν συμβεί πάμπολλες φορές και αποτελούσαν τον εφιάλτη της Νίνας………………………………………………………………………………..

-Δημήτρη μου, αν φύγεις δε θα ξανάρθεις. Το προνιώθω. Το ξέρω. Το είδα στον ύπνο μου. Θα σε φάει το φίδι της ξενιτιάς και δε θα με ξαναδείς.

-Θα ξανάρθω.Πέντε έξι χρόνια θα κάμω. Και θα έρθω να σε κάνω βασίλισσα. 

-Δε θέλω να με κάνεις βασίλισσα. Θέλω εσένα , τον άντρα μου., την κολόνα του σπιτιού μου. Άμα φύγεις θα πέσει το σπίτι μας……………………………..

……………………………………………………………………………………………………

Πλησίαζαν Χριστούγεννα του 1929 και ο Τούφεκος κάθε Σάββατο βρισκόταν την ίδια ώρα στο κρεββάτι της Νίνας. Όμως ο περίγυρος είχε ανιχνεύσει τις κινήσεις του και όλοι ήξεραν με ακρίβεια τις επισκέψεις του. Έτσι ο όχλος αποφάσισε να εφαρμόσει το δικό του νόμο και να επιβάλλει την ηθική και τη τάξη και να τιμωρήσει τους ενόχους. 

Μια Κυριακή πρωί πήγε να ανοίξει την πόρτα της η Νίνα. Με το άνοιγμα είδε ότι πάνω στο κεφαλόσκαλο της είχαν πετάξει κουβάδες από κόπρανα χοίρων. Το θέαμα και η δυσωδία την κέρωσαν. …

 Την επόμενη Κυριακή καθώς άνοιξε την πόρτα βρήκε πάνω της κρεμασμένα τα κέρατα ενός τράγου , σύμβολο της ατιμίας της και προειδοποίηση πως τα χειρότερα ακολουθούν. Όσα έγιναν τα είπε στον Τούφεκο . Του εξήγησε το δράμα της. Του είπε να σταματήσει να έρχεται γιατί κάποια στιγμή θα το μάθουν τα παιδιά της και δε θα μπορεί να τα κοιτάξει στα μάτια τις κόρες της, που΄ηταν ήδη στα δεκαέξι η μια και στα δεκατρία η άλλη. Του εξηγησε ακόμη πως η πρωτοκόρη της σε λίγο καιρό θα ήταν σε ηλικία γάμου και κανένας δε θα έπαιρνε την κόρη μιας μάνας που όλοι γνώριζαν πως έχει παράνομη σχέση. Μάταιος κόπος…..Το επόμενο Σάββατο άρχισαν να πέφτουν με ορμή δεκάδες πέτρες στην ξυλόπορτα του σπιτιού. Η επίθεση κράτησε πέντε λεπτά περίπου………..

ΕΡΓΑΣΙΑ

Αφού διαβάσετε το απόσπασμα να συζητήσετε στην ομάδα τις συνθήκες στις οποίες ζούσαν αυτή την εποχή οι γυναίκες (ήθος, συμπεριφορά, γάμος, μοιχεία, τιμωρία από την κοινωνία). Εντοπίστε ποιο είναι το θέμα των αποσπασμάτων.

Στη συνέχεια υποδυόμενοι την πρωταγωνίστρια του βιβλίου, τη Νίνα, να καταγράψετε σε σελίδα ημερολογίου δύο τουλάχιστον ημερες από τη ζωή της. Μια λίγο πριν αναχωρήσει ο σύζυγος της για την Αμερική και μια μετά το βιασμό της από τον Τούφεκο και την τιμωρία της από την κοινωνία.

Τα αποσπάσματα αφορούν τα ακόλουθα θέματα:

• Την πίεση που ασκείται στις γυναίκες –κυρίως ψυχολογική – για να είναι σωστές γυναίκες και νοικοκυρές
• Οι γυναίκες είναι αποκλειστικά και μόνο νοικοκυρές
• Η μονογαμία χαρακτήριζε τις κοινωνίες και οποιαδήποτε παραβίαση αυτής από τις γυναίκες είχε σαν αποτέλεσμα το στιγματισμό τους

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

Αγαπητό ημερολόγιο

Σήμερα έκλαιγα για ώρες, γιατί δε θέλω να φύγει ο Δημήτρης, η κολόνα του σπιτιού μου. Νιώθω ότι θα συμβούν άσχημα πράγματα και ότι θα μείνουμε χωρίς προστασία και στήριξη εγώ και τα παιδιά μου. Τον αγαπάω και να πάθει κάτι , από νοικοκυρά θα γίνω κακότυχη και γρουσούζα. Ήρθαν τα παιδιά μου. Πάω να μαγειρέψω.

Αγαπητό ημερολόγιο

Η Μαρία μου είπε ότι ο κυρ Νίκος και η Σούλα παντρεύονται και μένα ο Δημήτρης μου θα φύγει λέει για να με κάνει βασίλισσα. Δε θέλω να μου φέρει λεφτά και να λείπει τόσα χρόνια .Πάω για ύπνο τώρα γιατί θα πάθω τίποτα αν τα σκέφτομαι. Καλό ταξίδι να έχει.

Αγαπητό ημερολόγιο, 

Σήμερα ήταν η χειρότερη μέρα της ζωής μου!Δεν μπορώ να το πιστέψω αυτό που μουέκανε ο Τούφεκος. Θα έρθει λέει και επόμενο Σάββατο κι εγώ δε μπορώ να κάνω τίποτα παρα μόνο να κλειδώσω την πόρτα μου. Αυτό δε θα τον σταματήσει όμως. Φοβάμαι τι θα πει το χωριό αν το μάθει και τι θα κάνουν. Σε λίγο θα καταλάβουν τι έγινε , αν συνεχιστεί αυτό. Ντρέπομαι πολύ . Δεν το ήθελα .Επλίζω να μην το μάθει ο Δημήτρης γιατί δε με σώζει μετά τίποτα. Θα μου κρεμάσουν κουδούνια και θα με σέρνουν στο χωριό. Θα με σχολιάζουν και θα με κάνουν ρεζίλι. Πάει η αγνότητα μου πριν από το γάμο. Τα παιδιά μου θα το καταλάβουν και θα με ξεγράψουν από τη ζωή τους.Πόση αδικία ακόμη στη ζωή μου! Θεέ μου, βόηθα με! Απελπισία! Πρέπει αν σταματήσω να γράφω γιατί η Κατερίνα μου χτυπάει την πόρτα.

                                                                                                  Β ΟΜΑΔΑ

 (Μαρία Νίκη Χατζαντώνη, Γιάννης Χανόπουλος, Βαγγέλης Τσάτσα, Ζωζώ Τσακίρη , Κατερίνα Τσιμισίρη )

Η ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ) Κ.ΘΕΟΤΟΚΗΣ 

Ο Θεοτόκης στο κείμενό του αναφέρεται στο τρυφερό ειδύλλιο της Ρήνης και του Αντρέα ,δύο νέων από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις αλλά τονίζει επίσης ιδιαίτερα την εξάρτηση των ανθρώπων από το χρήμα. Ο Αντρέας σκέφτεται να ζητήσει την Ρήνη σε γάμο.Όταν όμως επιστρέφει η κυρά Επιστήμη στο σπίτι και βλέπει τους δύο νέους να μένουν μαζί αστεφάνωτοι , θεωρεί πως η τιμή της κόρης της διαφθείρεται. 

«Ήρθε η Ρήνη σου;» «Δεν τη γλέπω.» «Να ζήσεις, σιόρα Επιστήμη, κάτι καλό ακούσαμε· είναι αλήθεια;» «Τι;» «Μα κάτι για τον Αντρέα τον Ξη.» «Α, εμείς είμαστε» είπε η κυρά Επιστήμη κλειώντας τα μάτια, «μικροί αθρώποι, κι αυτός από οικογένεια. Πού ν' απλώσουμε τόσο ψηλά. Και πάλε, αν τση το γράφει η τύχη της...» «Δίκιο! Δίκιο!» είπαν πολλές. «Μα τι νέος!» «Κρίμας» είπε η νοικοκυρά που εμισούσε τους πλουσίους, «που εφτωχύνανε τώρα κομμάτι κι αυτοί οι Ξήδες. Μα είναι αθρώποι που δε χάνονται. Έχουνε τόσες γνώρες (γνωριμίες)! Μονάχα, κοίταξέ σου καλά, σιόρα Επιστήμη μη... μη σας γελάσει. Τά 'καμε τα ίδια κι ο μαγαρισμένος ο πατέρας του· και εκακομοίριασε, ανάθεμά το, μία δύο εδώ στο μπόργο (γειτονιά).» «Τά 'καμε εκεί που του περνούσε! Μα ξέρεις τι κοπέλα είναι η Ρήνη μου;» «Το μήλο πού θα πέσει;» είπε κάποια. «Αποκάτου από τη μηλιά» αποτέλειωσε μία άλλη. «Ούτε για όλο το βιος των Κορφώνε, μάτια μου, δεν το κάνει» είπε μία τρίτη.   

       «Γι' αυτό και γω αφήνω» είπε με υπερηφάνεια η Επιστήμη· «παιδί δικό μας είναι, από δω από το μπόργο. Καμία φορά κουβεντιάζουνε και τσ' αφήνω. Τα λόγια ξέρεις μπότα δεν κάνουνε. Μοναχά στο δρόμο όμως. Δε θέλω να τση κόψω την τύχη τση, αν τση γράφει να τόνε πάρει.» «Καλώς τα κουβεντιάζετε, νοικοκυρές» είπε μία μισόκοπη συμπαθητική γυναίκα που ήρθε με την καρέκλα της κ' εντρυμώθηκε (χώθηκε) ανάμεσα στες άλλες. «Ε, για τη Ρήνη μιλείται; το ξέρει λοιπόν η σιόρα Επιστήμη;» «Να ξέρω τι, Κωνσταντίνα;» είπε με σοβαρό ύφος. «Τό 'χει κρουφό καμάρι» είπε η νοικοκυρά που εμισούσε τους πλουσίους· «είναι, πες, όλα τελειωμένα· γι' αυτό και δεν τη γνοιάζει.» «Χαρά σ' εσάς» είπε η νιόφερτη. «Από τη γειτονιά μας έρχομαι. Εκουβεντιάζανε τα παιδιά πολληώρα στο δρόμο και δεν εσκιαζόντανε που τα βλέπαμε. Μα τι να σου πω, είναι κομμάτι σαν άπρεπο... τον έμπασε τώρα μέσα.

                    Η κυρά Επιστήμη ανατινάχτηκε με μιας κ' εβρέθηκε ορθή. «Τι λες, Κωνσταντίνα» είπε πασκίζοντας να φαίνεται ήσυχη· «μπα, μπα, η Ρήνη μου αυτό το πράμα! Θα τον έκραξε μέσα ο γέροντάς μου· τον άφηκα στο κρεβάτι· μού 'χε πει πως δε θά 'φευγε παρά το βράδι.»

                  Μα τα λόγια της δεν τα πίστευε ούτε η ίδια· ο νους της εδούλευε αλλιώς: «Χάλευε πού είναι αυτός ο μεθύστακας. Κυριακή και να μείνει σπίτι. Μα κι αυτή η Ρήνη να τόνε μπάσει μέσα! Δεν ήξερε που ο κόσμος έχει μάτια για να βλέπει;» Και δυνατά ξακολούθησε: «Πάω να δω τι γένεται· θα σας τήνε φέρω εδώ τη Ρήνη να σας πει η ίδια τι εστάθηκε. Μυστικά η κοπέλα μου δεν έχει, ούτε ψεγάδι κανένα.» Οι γυναίκες εχαμογέλασαν. Ένα άλλο αυτοκίνητο εδιάβηκε μ' όλη του τη γληγοράδα και η κυρά Χριστίνα ξανάρχισε την καταλαλιά της. Βιαστικιά η Επιστήμη επήγαινε τώρα σπίτι της.

                       Κι όταν έφτασε είδε πως όλα είταν αλήθεια. Η γειτόνισσα είχε πει την αλήθεια. Ναι η πόρτα του σπιτιού δεν είταν κλεισμένη, μα στην μπασιά, που εχρησίμευε για τραπεζαρία και για σαλόνι, όπου κιόλας είταν ο περίφημος κομός, ο Αντρέας και η θυγατέρα της, ορθοί και οι δύο και γιορτιάτικα ντυμένοι, εκουβέντιαζαν χαμογελώντας ο ένας τ' άλλου. Και η Επιστήμη, που ερχότουν με χτυποκάρδι στο σπίτι της, έμεινε μία στιγμή στο δρόμο και τους επαρατήρησε. Και ενώ από ένα μέρος γρικούσε μίαν άγρια στεναχώρια να της σφίγγει την τίμια καρδιά της, και ενώ κρύος ίδρος ντροπής τής περίβρεχε τα χέρια και το μέτωπο, εκείνην τη στιγμή τής εκάστηκε ακόμα πλιο ωραία η θυγατέρα της, στ' άνθι της νιότης, κι άλλο τόσο ωραίος κι ο Αντρέας και σαν καμωμένος για νά 'ναι το ταίρι της κόρης της. Κ' η μάνα είπε αθέλητα με το νου της: «Ω να την έπαιρνε.» Και η σκέψη της αποτέλειωσε το λόγο που της έβγαινε μέσα από τα βάθη της καρδιάς της: «Θα εκλειούσαν έτσι κι όλα τα στόματα! Να μην είναι σπίτι αυτός ο μεθύστακας! Τι ξαφόρμιση νά 'βρω τώρα για την υπόληψή μας;» Κι όρμησε στο σπίτι κ' έκλεισε με το συρτάρι την πόρτα.

            «Αντρέα» είπε με σιγαλή μα σταθερή φωνή. «εβάρθηκες να ντροπιάσεις το φτωχικό μου;» «Ω μάνα» είπε η Ρήνη ξεσπώντας σε δάκρυα, «ω μάνα!» «Όχι» είπε ο Αντρέας γενόμενος πλιο κόκκινος. «Δεν εσκέφτηκες» ξακολούθησε πικρά, «πως είμαστε φτωχοί αθρώποι, αδύνατο μέρος, πως δεν έχουμε παρά του θεού την ολπίδα και την υπόληψή μας, και το μοναχό αποκούμπι τση φαμίλιας μου δεν είμαι παρά εγώ, μία καημένη γυναίκα, σαν έρμη, γιατί τον άντρα πόχω είναι σα να μην τον είχα; Κ' εβάλθηκε να κλαίει. «Ω μάνα!» ξανάπε αναστενάζοντας η Ρήνη, «θα σου πει· η καρδιά του είναι χρυσή· δεν καταδέχεται την ατιμία.» «Γιατί τον έμπασες μέσα; Γιατί ήρθες μέσα, Αντρέα; Η γειτόνισσα στο φόρο το βουκινίζει· κ' έχει δίκιο· ποιος θα τήνε πάρει τη δυστυχισμένη τώρα που της έκαμες αυτό το κακό;» «Άκου» είπε ο Αντρέας πειραγμένος, «όλο το μπόργο (γειτονιά) μ' εγνώρισε τίμιονε, και η ίδια με ξέρεις. Τι να σου κάμω; Η αγάπη δεν παίρνει το θέλημα τω γονιώνε· γεννιέται μοναχή τση. Τη Ρήνη σου εγώ τήνε παίρνω.» «Δε μένει άλλο» είπε η μάνα μ' έναν αναστεναγμό παρηγορητικό, «έτσι μόνο θα γλυτωθεί η τιμή μας.»

ΕΡΓΑΣΙΑ

Να εντοπίσετε ποιο είναι το κεντρικό θέμα του αποσπάσματος.  Έπειτα να συνεχίσετε το διάλογο ανάμεσα στα τρία πρόσωπα του έργου , τη Σιόρα Επιστήμη, τη Ρήνη και τον Αντρέα.

Το κεντρικό θέμα του αποσπάσματος είναι οι προκαταλήψεις εκείνης τςη εποχής . Συγκεκριμένα, όταν μια κοπέλα έβαζε στο σπίτι της έναν άντρα, αυτό έθιγε την υπόληψη της.

ΔΙΑΛΟΓΟΣ

Ανδρέας: Δεν ήρθα εδώ να θίξω την υπόληψη της κόρης σας!ήρθα επειδή την αγαπώ αληθινά!

Επιστήμη: Ήρθες όμως και γινήκαμε όλη η οικογένεια θέμα συζήτησης στη γειτονιά. 

Ρήνη: Δε με νοιΆζει τι λέει η γειτονιά για μένα.Κάθε σπιθαμή του σώματος μου τον αγαπά!

Επιστήμη: Δεν έχει σημασία η αγάπη σου!Αυτός ήρθε μόνο για χρήματα και θα δεις ότι θα σε παρατήσει αργότερα.

Ανδρέας: Ρήνη, μην την ακους , λατρεμένη μου! Σε λατρεύω και σ αγαπώ και δε θα σε αφήσω!

Επιστήμη: Κόρη μου, σου λέει ψέματα!Ξύπνα! Θα δεις ότι τα λόγια μου θα πιάσουν τόπο!

Ρήνη: Μάνα, αρκετά πια! Έχω να ανακοινώσω και στους δυο σας κάτι και δε με νοιάζουν οι συνέπειες! Μέσα στα σπλάχνα μου έχω το παιδί του! Ακόμα και να βγουν αληθινά τα λόγια σου μάνα, ακόμα κι αν με παρατήσει, εγώ αθ το κρατήσω το απιδί και θα το μεγαλώσω μοναχή μου κι ας πει ο κόσμος ό,τι θέλει!

Επιστήμη: Κόρη μου, δεν είσαι στα συγκαλά σου! Έμεινες έγκυος από τον ξένο χωρίς να είσια καν παντρεμένη! Δεν είσαι το παιδί που μεγάλωσα! Δε σου έδωσα τέτοιες αρχές!

Ανδρέας: Ρήνη, τι είναι αυτά που λες; Ισχύουν όλα αυτά; 

Ρήνη: Ισχύουν Αντρέα! Δε λέω ψέματα! Το απιδί που έχω στα σπλάχνα μου είναι δικό σου…

Επιστήμη: Να ανοίξει η γη να με καταπιεί!Να γλιτώσω από αυτά τα ρεζιλίκιασου (κλαίει). Από τις ατιμίες σου!Δεν είσαι άξια να είσαι κόρη μου…..

Γ ΟΜΑΔΑ

(Κάτια Σπύρου, ΜανώληςΤζανακάκης, Ογιά Χατζηχαλήλ, Χριστίνα Τριβυζά)

Η Φυγή, Σώτη Τριανταφύλλου (απόσπασμα)

Η Φυγή είναι μια ιστορία για έναν απαγορευμένο έρωτα που γίνεται πραγματικότητα μόνο και μόνο επειδή τα δύο πρόσωπα δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Η Άννα και ο Αποστόλης -δυο άνθρωποι που φαινομενικά ανήκουν σε διαφορετικούς κόσμους- αψηφούν τα σκληρά ήθη της επαρχίας διεκδικώντας το δικαίωμά τους στην ευτυχία.

Η Άννα ζει στην Άμφισσα,  ενώ συνεχίζεται ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα. Μένει με τους γονείς της – ο πατέρας της (ο Πέππας)  είναι αγρότης,  έχει ελαιόδεντρα και η μητέρα της η Τούλα είναι νοικοκυρά.

              Η Άννα μετά την Κατοχή ήθελε να τελειώσει το σχολείο, να δώσει εξετάσεις στην Ακαδημία για να σπουδάσει δασκάλα, αλλά με τούτα και μ εκείνα , την όγδοη δεν την έβγαλε. Της είχε μείνει ο καημός κι όλο κάτι κουτσοδιάβαζε: περιοδικά, μυθιστορήματα, ότι διαβάζουν τα κορίτσια προτού να βρούνε το γαμπρό….

…….Ο Πέππας είχε αποκάμει. Ο πόλεμος συνεχιζόταν μες στο σπίτι του. Η Άννα δε μιλούσε διόλου, της γυναίκας του όμως της Τούλας η γλώσσα πήγαινε ροδάνι, κι όλο τα έβαζε με τη μικρή που δεν ήταν πια μικρή, αλλά της παντρειάς και βάλε: φοβότανε μπας κι η Άννα μείνει στο ράφι, γιατί ούτε στο νυφοπάζαρο έβγαινε τις Κυριακές τα απογεύματα, ούτε στην εκκλησία πατούσε ποτές-που θα την έβλεπε ο γαμπρός; Ο Πέππας δεν τα πολυπρόσεχε αυτά, της είχε αδυναμία της Άννας, ήτανε κορίτσι μάλαμα, ούτε αντιμιλούσε, ούτε με παρέες τριγύρναγε, μονάχα μια φιλενάδα είχε, τη Μαρία Αγγελοπούλου, που σπούδαζε δασκάλα στην Αθήνα, στο Αρσάκειο. Λίγα ήταν τα λόγια της, και στις δουλειές ήταν πάντα πρόθυμη. ……………………………………..

……………….Τα βράδια , η Άννα καθόταν στο δωμάτιο της και διάβαζε ποιος ξέρει τι, κι έγραφε γράμματα στη Μαρία. Έ, έτσι περνάνε τα κορίτσια μέχρι να παντρευτούνε, τι άλλο να κάνουνε: νοικοκυριό, όνειρα και αναμονή………. Ο Πέππας δεν είχε σηκώσει ποτέ χέρι πάνω της-άλλες τις δέρνανε με τη λωρίδα, τις κρεμάγανε ανάποδα στο πατερο .Να, τη Θοδώρα, ο πατέρας της την είχε ξεμαλλιάσει , του χε μείνει ολάκερη τούφα στο χέρι- αλλά ο Πέππας δεν είχε σηκώσει ποτέ χέρι στην Άννα….

…Το 1947 όταν πάτησε τα δεκαεννιά, η Τούλα ήθελε να την προξενέψουνε σε έναν υπάλληλο της Αγροτικής, ένα παιδαρέλι από την Ιτέα. «Δημόσιος υπάλληλος¨ έλεγε και γέμιζε το στόμα της , «μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει, πέφτει το παραδάκι!...

Η Άννα έγραφε στη Μαρία: « Η μάνα μου Μαρία θέλει να με παντρέψει, αλλά εγώ θέλω να αγαπήσω κάποιον, να δω πως είναι. Κακό είναι αυτό; Δεν μπορώ να παντρευτώ σαν να μαι φοράδα, ντρέπομαι. Πες μου εσύ που είσαι στην Αθήνα, κακό είναι αυτό; Αχ, να ερχόσουνα εδώ να τα κουβεντιάζαμε λιγάκι. Άλλη φιλενάδα δεν έχω , η Θοδώρα παντρεύτηκε , φαγώθηκε να πάρει το Γιώργη τον καβαλάρη που καλοκοίταγε τη Σοφία(θυμάσαι;) κι η Σοφία τώρα είναι έγκυος , σαν βαρέλι έχει γίνει. Δε θέλω να γίνω σαν βαρέλι. Ποτές.

ΕΡΓΑΣΙΑ

Ποιο είναι το κεντρικό θέμα του αποσπάσματος; Αφού το εντοπίσετε να υποδυθείτε την Άννα , την πρωταγωνίστρια του αφηγήματος και να γράψετε ένα γράμμα στην καλύτερη φίλη της τη Μαρία που ζει στην Αθήνα και στην οποία θα μιλάτε για όσα ονειρεύεστε για τη ζωή σας σχολιάζοντας όσα συμβαίνουν γύρω σας.

Το κεντρικό θέμα του αποσπάσματος είναι η ζωή της Άννας στην επαρχία λίγο μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ζωή της δεν ήταν όπως την περίμενε, αφού όχι μόνο δεν τελείωσε το σχολείο , αλλά και δεν τα κατάφερε να πάει να σπουδάσει λόγω των γονιών της που δεν το επέτρεψαν. Ύστερα, η μητέρα της ήθελε να την παντρέψει με προξενιό, αλλά η ίδια ήθελε να βρει την πραγματική της αγάπη. Τέλος, έβλεπε τις άλλες κοπέλες που ζούσαν με το όνειρο του γάμου, όπως και η φίλη της μετά την εγκυμοσύνη και κατέληγαν ατημέλητες και εκείνη δεν ήθελε να καταντήσει έτσι.

ΓΡΑΜΜΑ

Αγαπημένη μου Μαρία, Τι κάνεις πώς περνάς στην Αθήνα; Ελπίζω να είναι όλα καλά!

Εγώ πάντως εδώ δε θα μπορούσα να πω πως περνάω καλά.Δεν έχουν μείνει και πολλά πράγματα που μπορώ να κάνω και η μητέρα μου βιάζεται αν με παντρέψει με προξενιό. Πιστεύω όμως πως θα ξέρεις ότι αυτό δεν το θέλω και θέλω να παντρευτώ από αγάπη και όχι από προξενιό, γιατί βλέπω την τύχη της Θοδώρας .Αλλά και η Σοφία παντρεύτηκε πρόσφατα , απέκτησε ένα παιδί και έχει αφοσιωθεί στην οικογένεια της. Αυτό δε θεωρείται ευτυχία .Και οι δυο έχουν καταλήξει τελείως ατημέλητες και δε θα θέλα να βρεθώ στη θέση τους. 

Μακάρι να μπορούσα να είχα και γω τη δυνατότητα να σπουδάσω στην Αθήνα μαζί σου. Εδώ δεν έχω τίποτα πια να κάνω και κανέναν να κουβεντιάσω μαζί του. Ανυπομονώ πολύ να έρθει το καλοκαίρι για να ξαναβρεθούμε , γιατί μου έχει λείψει πολύ. Περιμένω νέα σου σύντομα!Πολλά φιλιά!

Άννα

Δ ΟΜΑΔΑ

(Ματίνα Τρακόσα, Δημήτρης Τρίγκας, Φιλίτσα Τσολάκη, Μελίσα Τσίπι, ΜπλεόναΤερσάλα )

Η Γεωργία Σκοπούλη  διέσωσε εξομολογήσεις των κατοίκων που γεννήθηκαν πάνω-κάτω στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο τόμος που επιγράφεται «Αυτές που γίναν ένα με τη γη» (Δωδώνη, γ' έκδοση) απαθανατίζει τα λεγόμενα των γυναικών και διηγείται τα βάσανα τους.

              Η Βασιλική, στα ογδόντα πλέον, ξεστομίζει τη μεγάλη αλήθεια:

 «Τότε τις νύφες τις ήθελαν για δουλειά. Σκληρή δουλειά. Να τρέχω στα ζώα, στα χωράφια και στα δυο χωριά, πάνω κάτω. Να έρχομαι να τους πλύνω, να τους καθαρίσω, να αλείψω με ασβέστες τα σπίτια... Ό,τι έλεγε ο πεθερός γινόταν. Φράγκο δεν είχαμε στην τσέπη. Πηγαίναμε στα πανηγύρια και στεκόμασταν όρθιοι, πού λεφτά να κάτσουμε σε τραπέζι. Μας μάλωνε και μας χτύπαγε με την κρανιά(  στα πόδια όταν λείπαμε για πολλές ώρες και αργούσαμε να γυρίσουμε! Δεν αντιμιλούσαμε ποτέ. 

                       «Εκείνο που καμιά κοπέλα στο χωριό δεν ήξερε και δεν φόραγε ήταν το βρακί. Το σκέφτομαν μετά κι έλεγα: Μα, τι χαζές που ήμασταν! Να τρέχει το αίμα της περιόδου μέχρι κάτω στα πόδια και να μη σκεφτούμε να βάλουμε κάτι! Σκουλήκιαζαν οι μάλλινες φούστες που φοράγαμε από τη βρόμα, από τα ξεραμένα αίματα! Όταν ήμασταν στα γίδια, καθόμασταν με τα πόδια σφιχτά για να μη φτάσει το αίμα μέχρι κάτω. Απ' αυτήν τη στάση καταλαβαίναμε αμέσως ποια έχει περίοδο. Το πρώτο βρακί που φόρεσα ήταν στα είκοσι. Το έφτιαξε η μάνα από σακούλα που είχε μέσα αλεύρι...».  

                         Με τον άντρα, όχι! Δεν πέρασα καλά. Έτσι που τον έβλεπα, έμοιαζε σαν Άγιος. Δεν ήταν. Είχε ζήσει και στην Αθήνα, όπου έμαθε να ράβει, και στην Πρέβεζα. Ήταν πιο εξελιγμένος από μένα. Αλλά κι εγώ ήμουν πιο εξελιγμένη από τις άλλες γυναίκες. Στο Πολύβρυσο μ’ είχαν σαν την καλύτερη απ’ όλο το χωριό! Όμως δεν με λογάριαζε! Δεν συμφωνάγαμαν. Εγώ ήμουν πιο έξυπνη και του έλεγα έτσι κι έτσι, αυτός έλεγε όχι. Ήθελε να γίνεται το δικό του. Δεν λέω, λοξοκοίταγε κιόλας... Όμως δεν μ’ άφηνε να πάω πουθενά. Να μην με δει χτενισμένη και ωραία ντυμένη, όπως ήμουν από τη μάνα μου μαθημένη!. Μούφερνε τους μουσαφιραίους χωρίς να με ειδοποιεί, για νάχω πιο συμμαζεμένο το σπίτι, να ντυθώ κι εγώ, να φτιαχτώ. Οι μουσαφιραίοι να φάνε θέλουν, δεν θέλουν να ιδούν, έλεγε.

Μια μέρα γένονταν ένας βλάχικος γάμος, σε καλύβια, λίγα ήταν τα σπίτια τότε δω. Και λέω: Δεν πάω κι εγώ να δω την νύφη; Πήγα την είδα και γρήγορα-γρήγορα γύρισα. Τον βρήκα στο σπίτι! Άλλες φορές αργούσε να γυρίσει. Αυτή τη μέρα και τι δεν άκουσα!

Πέρασα κακιά ζωή. Δεν είχα άντρα εγώ. Δεν μολογιούνται αυτά που πέρασα. Πάντα ήθελε να κάνει το δικό του. Δεν υπολόγισε από τι σπίτι με πήρε! Στο χορό έμπαινε μόνος του, εμένα δεν μ’ έπαιρνε. Απ’ όταν παντρεύτηκα δεν πήγα πουθενά, πουθενά. Όλο σπίτι και δουλειές, δουλειές. Μια ζωή δουλειές κι ευθύνες.

Δεν τα μαρτύραγα στ’ αδέρφια και στη μάνα. Ήμουν η μικρότερη και με είχαν στα όπα-όπα. Θα στεναχωριόταν πολύ. Τί μπόρεγα να κάνω; Τίποτα. Είχα τα παιδιά.

ΕΡΓΑΣΙΑ

Αφού διαβάσετε το κείμενο εξομολόγηση της  Βασιλικής να υποθέσετε ότι παίρνετε συνέντευξη από τη γυναίκα αυτή. Διατυπώστε ερωτήσεις και δώστε απαντήσεις με βάση όσα αφηγείται.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

-Πως ήταν η ζωή σου μετά το γάμο;

-Η ζωή μου ήταν πάρα πολύ δύσκολη. Ήμουν αναγκασμένη να κάνω όλες τις δουλειές ολομόναχη χωρίς καμιά βοήθεια.Καθημερινά είχα το ίδιο κουραστικό πρόγραμμα:έτρεχα στα ζώα, στα χωράφια, έπλενα και διατηρούσα όλους καθαρούς και γενικά όλη τη μέρα είμαι στο πόδι. 

-Ποια ήταν η κεφαλή της οικογένειαςκαι πως ήταν τα οικονομικά σας;

-Η κεφαλή της οικογένειας ήταν ο πεθερός, ο οποίος κάθε φορά που κάναμε κάτι που δεν του άρεσε , π.χ. όταν αργούσαμε να γυρίσουμε από τις δουλειές που είχαμε , μας χτύπαγε στα πόδια με την κρανιά. Σαν οικογένεια δεν είχαμε λεφτά, εμ αποτέλεσμα όταν πηγαίναμε στα πανηγύρια να μην έχουεμ τη δυνατότητα να κάτσουμε.

-Τι σας έλειπε από τις σημερινές ανέσεις;

Αυτό που καμιά κοπέλα δεν ήξερε στο χωριό ήταν το εσώρουχο, με συνέπεια να μας λείπουν οι ανέσεις των σημερινών γυναικών στις δύσκολες μέρες. Το πρώτο εσώρουχο που φόρεσα ήταν στα 20 και ήταν φτιαγμένο από ένα σακί που περιείχε αλεύρι.

-Πώς ήταν η συμβίωση με τον άντρα σας;

- Στην αρχή όταν τον πρωτοείδα έμοιαζε σαν άγγελος, αλλά αποδείχτηκε το ακριβώς αντίθετο. Δεν τον ένοιαζε που με θεωρούσαν καλύτερη σε όλο το χωριό. Εκείνος δε λογάριαζε καθόλου τη γνώμη μου.Δε με άφηνε να περιποιούμαι τον εαυτό μου, διότι ζήλευε. Πέρα από αυτά , έφερνε στο σπίτι τους φίλους του χωρις να με ειδοποιεί για να τακτοποιώ και να φτιαχτώ και γω. Μια φράση που μου έλεγε συχνά ήταν: «Οι μουσαφιραίοι να φάνε θέλουν, δε θέλουν να δουν». Μια φορά ήθελα να πάω σε ένα γάμο για να δω τη νύφη.Πήγα και γρήγορα γρήγορα γύρισα στο σπίτι .Εκεί βρήκα τον άντρα μου.Εκείνη τη μέρα και τι δεν άκουσα. Δυστυχώς από τη μέρα που παντρεύτηκα από το σπίτι δεν ξαναβγήκα παρα μόνο για δουλειές.Στην οικογένεια μου δεν ήθελα να πω κάτι για να μην τους στενοχωρήσω. Ούτε από το σπίτι μπορούσα να φύγω , αφού είχα τα παιδιά μου.

Ε ΟΜΑΔΑ

(Μουαζέζ Χατζηφειζουλάχ, Αλέξης Τσάτσα, Ολυμπία Τρίγκα, ΕλισιάναΤάκα , Δομνίκη Χατζηνικολάου)

Tο 17% των κατοίκων της σημερινής Aθήνας δεν γεννήθηκαν Έλληνες. O Γκαζμέντ Kαπλάνι ψάχνει, ακούει και καταγράφει τις επώνυμες και ανώνυμες ιστορίες τους.

Γεννήθηκα στην Tεχεράνη πριν από 17 χρόνια... Mε λένε Pοζίνα... Tο όνομά μου είναι αρχαίο περσικό και δεν άρεσε στους ισλαμιστές... Όταν ήρθαν στην εξουσία στο Iράν απαγόρευσαν τα περσικά ονόματα και επέβαλαν τα ισλαμικά... Για να κρατήσω το όνομα Pοζίνα ο πατέρας μου λάδωσε τους υπαλλήλους... Έδωσε μια πανάκριβη φωτογραφική μηχανή ως «φακελάκι»... Eάν λαδώσεις, οι νόμοι του Aλλάχ γίνονται πιο ελαστικοί... O μπαμπάς μου ήταν πολύ γνωστός φωτογράφος στην Tεχεράνη... Δεν θυμάμαι την πρώτη φορά που μπήκε στη φυλακή... Ήμουν μόνο τεσσάρων μηνών... O μπαμπάς έδινε τότε μαθήματα φωτογραφίας στο Yπ. Eσωτερικών και ανακάλυψε το φάκελο μιας κοπέλας που είχαν δολοφονήσει και εξαφανίσει οι ιρανικές μυστικές υπηρεσίες... Eκείνος είπε στην οικογένεια της κοπέλας την αλήθεια... Tον συνέλαβαν και τον βασάνισαν... Όταν βγήκε από τη φυλακή ήμουν ενάμισι χρονών... Aπό μικρή έμαθα ότι ο κόσμος χωρίζεται σε κορίτσια και αγόρια... Aλλά και ότι ένα κορίτσι αξίζει πολύ λιγότερα από ένα αγόρι, γιατί έτσι λέει το κοράνι... Aυτό μας μάθαιναν στο σχολείο... Πηγαίναμε σε ξεχωριστό σχολείο, χωρίς καμία επαφή με εκείνο των αγοριών... Oι δασκάλες μάς δίδασκαν πως εάν κάναμε παρέα με τα αγόρια θα πηγαίναμε σίγουρα στην κόλαση... Πως ακόμα και το να βλέπεις ένα αγόρι ήταν μεγάλη αμαρτία... Πως οι γυναίκες που δεν φορούν τσαντόρ ή που αφήνουν τα μαλλιά τους να βγουν έστω και δυο εκατοστά έξω από το τσαντόρ όχι μόνο θα πάνε στην κόλαση, αλλά πως ο Aλλάχ θα τις τιμωρήσει κρατώντας τες αιωνίως κρεμασμένες από τα μαλλιά... Tρομαγμένη ρώτησα τους γονείς μου εάν όλα αυτά αληθεύουν και μου απάντησαν ότι οι δασκάλες μάς λένε ψέματα... Eμείς τα κορίτσια, ενώ μεγαλώναμε, προσπαθούσαμε να φανταστούμε τι γίνεται στα σχολεία των αγοριών...

Mε τις στενές μου φίλες αναρωτιόμασταν: «Γιατί εμείς αξίζουμε πολύ λιγότερα από τα αγόρια; Tι έχουν τα αγόρια που εμείς δεν το έχουμε;»... Tα περισσότερα κορίτσια στην τάξη μου είχαν ένα αγόρι, έτσι για να μιλήσουμε, για να μας φύγει η περιέργεια... Συναντιόμασταν κρυφά, πίσω από τα σπίτια, σε ερημικούς δρόμους, συνήθως στο λυκόφως, για να μη μας δει η αστυνομία, γιατί εάν μας έπιαναν να κάνουμε παρέα μας εξευτέλιζαν και μας απέβαλαν από το σχολείο... Tο μεγάλο μου πάθος ήταν το ποδήλατο, το οποίο ήταν αποκλειστικό προνόμιο των αγοριών... Pώτησα τους γονείς μου εάν ήταν αμαρτία να κάνω ποδήλατο με τα αγόρια και μου είπαν όχι... Mου έκοψαν όμως τα μαλλιά αγορίστικα για να μην με καταλάβουν οι αστυνομικοί και οι ισλαμιστές... Tα άλλα κορίτσια δεν είχαν τέτοια τύχη, δεν τα άφηναν οι γονείς τους... Γι' αυτό τα αγόρια συνωστίζονταν για να κάνουν παρέα μαζί μου...

Στην τάξη μας, εμείς τα κορίτσια, φέρναμε κρυφά αθλητικές εφημερίδες... Ήταν το δικό μας απαγορευμένο κοράνι... Kαι ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσουμε για τα αγόρια... Eίχαμε τρέλα με το ποδόσφαιρο... Bλέπαμε τις φωτογραφίες των ποδοσφαιριστών και ονειρευόμασταν να έχουμε τέτοιους άνδρες όταν μεγαλώσουμε... Eγώ ήμουν το μόνο κορίτσι που είχε καταφέρει να μπει στο γήπεδο, όπου δεν επιτρεπόταν στις γυναίκες... Mε πήρε μια φορά ο μπαμπάς αφού με έντυσε αγόρι... Oι φίλες μου με έβλεπαν με θαυμασμό και ζήλια, για αυτές ήταν όνειρο ζωής...

ΕΡΓΑΣΙΑ 

Ποιο είναι το κεντρικό θέμα του κειμένου; Αφού συζητήσετε με την ομάδα να υποθέσετε ότι παίρνετε συνέντευξη από αυτό το κορίτσι.

Το κεντρικό θέμα είναι πως στο Ισλάμ οι γυναίκες θεωρούνται κατώτερες και δεν έχουν δικαιώματα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

-Καλημέρα Ροζίνα!

-Καλημέρα!

-Λοιπόν, πρώτα πρώτα θα ήθελα να σε ρωτήσω από που προέρχεται το όνομα σου;

-Το όνομα μου είναι αρχαίο περσικό και δεν άρεσε στους Ισλαμιστές. Μάλιστα όταν ήρθα στην εξουσία στο Ιράν απαγόρευσαν τα περσικά ονόματα και μας επέβαλαν τα περσικά.

--Και τότε πώς κατάφερες να το κρατήσεις;

-Ο μπαμπάς μου λάδωσε τους υπαλλήλους δίνοντας τους μια πανάκριβη φωτογραφική μηχανή. Την φωτογραφική μηχανή την είχε λόγω του ότι ήταν διάσημος φωτογράφος στο Ιράν. 

-Η μαμά σου τι δουλειά έκανε στο Ιραν;

-Η μητέρα μου δεν επιτρεπόταν να βγει από το σπίτι χωρίς τον πατέρα μου, οπότε καθόταν σπίτι και ασχολιόταν με τα οικιακά. 

-Κατάλαβα. Και πώς πέρασες τα παιδικά σου χρόνια ως κορίτσι στο Ιράν; 

-Ως μωρό δε γνώρισα τον πατέρα μου , γιατί ήταν τη φυλακή. Όταν ήμουν 1,5 χρονών τον γνώρισα. 

-Γιατί είχε φυλακιστεί;

- Όταν ο μπαμπάς μου έδινε μαθήματα φωτογραφίας στο Υπουργείο εξωτερικών , ανακάλυψε το φάκελο μιας κοπέλας που οι Ιρανικές Μυστικές Υπηρεσιες  δολοφόνησαν και εξαφάνισαν. Έτσι τον φυλάκισαν και τον βασάνισαν. 

-Η ζωή για μια έφηβη στο Ιραν πώς ήταν; Πώς περνούσαν οι μέρες στο σχολείο;

-Από μικρή ηλικία έμαθα πώς ο κόσμος ήταν χωρισμένος σε αγόρια και κορίτσια.Επίσης έμαθα ότι ένα κορίτσι αξίζει πολύ λιγότερο από ένα αγόρι. Αυτά έλεγε το Κοράνι, αυτά μας μάθαιναν στο σχολείο. Πηγαίναμε σε ξεχωριστό σχοελίο από τα αγόρια .Οι δασκάλες μας είχαν πει ότι αν κάναμε παρέα με αγόρια θα πηγαίναμε στην κόλαση.Καθώς μεγαλώναμε , προσπαθούσαμε να φανταστούμε τι γινόταν στο σχολείο τους. Συναντιόμασταν κρυφά σε απομονωμένα μέρη, για να μην μας δει η αστυνομία .Αν μας έπιαναν, θα μας εξευτέλιζαν και θα μας απέβαλαν από το σχολείο. 

-Οι γονείς σου τι γνώμη είχαν γι αυτό;

-Οι γονείς μου με στήριζαν πολύ. Μου είχαν κόψει κοντά τα μαλλιά για να μοιάζω με αγόρι και να μην καταλαβαίνουν ότι είμαι κορίτσι. Επίσης μου πήραν ένα ποδήλατο, το οποίο στο Ιραν είναι αποκλειστικό προνόμιο των αγοριών. Επιπλέον ήμουν τυχερό κορίτσι , επειδή είχα καταφέρει να πάω στο γήπεδο, όπου δεν επιτρεπόταν γυναίκες , ντυμένη αγόρι και με τη συνοδεία του μπαμπά. Ήταν ένα όνειρο ζωής.

-Ευχαριστούμε για τη συνέντευξη Ροζίνα!Ήταν πολύ ενδιαφέρουσα!